Chùa Dơi – Ngôi Chùa Tâm Linh 400 Năm Tuổi Tại Sóc Trăng

Chùa Dơi Sóc Trăng, một ngôi chùa có kiến trúc hòa trộn giữa hai nền văn hóa Việt Nam và Campuchia, nằm tại thành phố Sóc Trăng. Chùa còn có tên là Serây tê chô mahatúp, trong tiếng Khmer có nghĩa là do phúc đức tạo nên. Vị trí của chùa Dơi là trên đường Văn Ngọc Chính, khóm 9, phường 3, thành phố Sóc Trăng, cách trung tâm thành phố khoảng 2 km. Chùa Dơi là một điểm đến tâm linh hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước, với kiến trúc độc đáo và ý nghĩa sâu sắc.

Vị trí Chùa Dơi Sóc Trăng

Chùa Dơi còn gọi chùa Mã Tộc (hay chùa Mahatúp) nằm bên đường Văn Ngọc Chính (có bảng chỉ dẫn) thuộc Phường 3, thành phố Sóc Trăng. Sở dĩ có cái tên đặc biệt này là vì chùa là ngôi nhà của những bầy dơi đông đúc. Ngôi chùa là không gian văn hóa duy nhất thờ Phật Thích Ca của cộng đồng dân tộc Khmer Nam Bộ tại tỉnh Sóc Trăng.

Hướng dẫn di chuyển đến chùa Dơi

Từ trung tâm thành phố, muốn tìm địa chỉ chùa Dơi Sóc Trăng, khách du lịch có thể di chuyển theo hướng sau:

Đi về hướng Nam khoảng 800m lên đường Hai Bà Trưng giao cắt với Trần Hưng Đạo, hay cũng là hướng về phía đường 30 tháng 4. Di chuyển trên đường Trần Hưng Đạo khoảng 800m để tới vòng xuyến. Tại vòng xuyến, đi theo lối ra thứ 2 vào Lê Hồng Phong bạn chạy thêm chừng 850 m. Rẽ phải vào Văn Ngọc Chính khoảng 1,0 km là tới chùa Dơi.

Lịch sử hình thành chùa Dơi

Chùa được khởi công xây dựng vào từ năm 1569, cách nay đã hơn 440 năm. Ban đầu, chính điện của chùa chỉ được xây dựng bằng tre lá, sau đó được xây lại bằng gạch, mái lợp ngói. Năm 1960, chùa được sửa chữa lớn ở chánh điện và cho đến khi có được vẻ khang trang đẹp đẽ như hiện nay, chùa đã trải qua nhiều lần trùng tu tôn tạo.

Năm 2008, chùa bị cháy khu vực chánh điện và đến tháng 4/ 2009, chánh điện chùa đã được phục chế lại như cũ.

Năm 2013, khu du lịch Chùa Dơi tỉnh Sóc Trăng được đưa vào hoạt động. Từ năm 1999, chùa Dơi đã được công nhận là Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia.

Kiến trúc của chùa Dơi

Chùa Dơi có kiến trúc rất đặc biệt, là một quần thể gồm nhiều công trình kiến trúc: Ngôi chánh điện, Sala, nhà hội của sư và tín đồ, phòng ở của sư và trụ trì, các tháp để tro người chết, phòng khách, … Toàn bộ các công trình tọa lạc trong một khuôn viên rộng có nhiều cây cổ thụ, diện tích khoảng 04hecta.

Tuy là không gian thờ Phật Thích Ca nhưng kiến trúc chùa Dơi Sóc Trăng vẫn bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi văn hóa Khmer. Ngôi chùa nổi bật trong không gian xanh mát của cây cối nhờ sắc màu vàng cam Khmer đặc trưng.

Chùa có mái được lợp ngói, bốn đầu mái cong vút chạm trổ hình rắn Naga, trên đỉnh mái có một ngọn tháp nhọn. Toàn bộ mái chùa là cả một công trình kiến trúc vĩ đại thể hiện quan niệm, triết lý về Phật, Trời của người Khmer. Bao quanh chính điện là các hàng cột đỡ, mỗi cột có một tượng tiên nữ Kemnar chắp hai tay trước ngực…

Ngôi chính điện có chiều dài 20m8, chiều rộng 11m3, được xây dựng trên nền cao hơn mặt đất tự nhiên 1m bao quanh là đá kết xi-măng. Mặt bằng chính điện hình chữ nhật trải dài theo hướng Đông Tây. Cửa chính quay ra hướng Đông. Phần mái chính điện là một kết cấu đặc biệt, gồm 4 hệ thống mái chồng lên nhau với khoảng cách nhất định. Bên trong chính điện có tượng Phật sơn son thiếp vàng, cao khoảng 2m, trên bệ thờ cao khoảng 1,5m được đắp nổi nhiều hoa văn hình cánh sen. Ngoài tượng Phật lớn còn có nhiều tượng Phật nhỏ khác.

Nổi bật nhất trong hệ thống kiến trúc tại chùa là pho tượng Phật Thích Ca bằng đá nguyên khối trên một tòa sen cao khoảng hai mét nơi chính điện. Xung quanh là những bức tranh miêu tả cuộc đời Đức Phật, từ lúc ra đời tới khi được khai minh rồi nhập cõi Niết bàn.

Đối diện với ngôi chính điện về hướng Tây là dãy nhà Sa La (nhà hội của sư sãi), phòng của sư trụ trì, phòng khách và rải rác xung quanh ngôi chính điện là những tháp đựng cốt tro người chết, mỗi tháp mang dáng kiểu khác nhau. Nhìn chung toàn bộ quần thể kiến trúc cân đối nhau một cách hài hòa, làm chúng ta liên tưởng đó là cả một rừng hoa văn với những bố cục hài hòa, gọn gàng, những đường nét uyển chuyển đầy ấn tượng… toát lên tinh thần lao động cần cù và sáng tạo qua đôi bàn tay khéo léo của người Khmer.

Bước vào phía sau khuôn viên chùa Dơi, không gian được mở ra là cả một cánh rừng có diện tích gần 4ha với đủ loại cây, song nhiều nhất vẫn là cây sao và cây dầu. Đây chính là nơi cư trú của đàn dơi huyền bí, trong đó có những con lớn đến mức sải cánh dài cả mét, sống thành bầy như đan dày đặc trên những nhánh cây. Dơi trú ngụ trong chùa gồm rất nhiều loài.

Trong đó có giống dơi ngựa quý hiếm (người địa phương thường gọi là dơi quạ), trọng lượng 1 – 1,5kg, phần lớn có sải cánh 1 – 1,2m, những con lớn nhất có sải cánh lên tới 1,5m. Dơi con mới đẻ cũng đã có sải cánh dài 0,5m. Ban ngày dơi dốc đầu treo mình trên các cành cây ngủ yên lành.

Chùa Dơi có gì hay để khám phá?

Chùa Dơi được xây dựng bởi ông Thạch Út vào năm 1569, có diện tích khoảng 4ha. Cho tới nay chùa đã được trùng tu nhiều lần. Năm 1960, chùa trùng tu lớn ở chánh điện, tuy nhiên năm 2008, chánh điện bị cháy. Năm 2009, chánh điện chùa được phục chế để có diện mạo như ngày nay.

Từ thời kháng chiến chống Mỹ, ngôi chùa đã có nhiều câu chuyện huyền bí khiến du khách thập phương rất muốn ghé thăm. Chùa có nhiều tên, tuy nhiên cái tên chùa Dơi ra đời do đây là nơi cư trú của hàng ngàn chú dơi. Người dân ở đây mô tả, những chú dơi ở đây nặng từ 700 gram – 1kg, thậm chí là 1.5kg. Dơi ngủ ban ngày, đi kiếm ăn ban đêm. Vào thời điểm hoàng hôn, nơi đây xao xác tiếng dơi gọi đàn, vỗ cánh… rất khẩn trương và náo nhiệt.

Kiến trúc Chùa Dơi cũng mang những nét đặc trưng của các ngôi chùa Khmer trong khu vực. Tổng thể công trình có các phần như: ngôi chánh điện, Sala, nhà hội của sư sãi và tín đồ, phòng ở của sư sãi và trụ trì, các tháp để tro người chết, phòng khách… Năm 1999 chùa Dơi ở Sóc Trăng đã được nhà nước công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.