Xá lợi là gì? Tại sao tại đây là một trong những vật thiêng liêng trong tu hành Phật Giáo và Thiền Định. Dù cho từ xưa hay nay thì những hạt này rất quan trọng và đang được nhiều người tôn thờ.
Vậy cách hình thành xá lị thế nào? Xá lợi phật là gì và tại sao có ý nghĩa lớn. Cùng Đồ Thờ Hưng Vũ tìm hiểu chi tiết nhé!
Xá lợi là gì?
Xá-lị hay xá-lợi (tiếng Phạn: शरीर sarira; chữ Hán: 舍利) là những hạt nhỏ có dạng viên tròn trông giống ngọc trai hay pha lê hình thành sau khi thi thể được hỏa táng hoặc thân cốt sau khi viên tịch của các vị cao tăng Phật giáo. Trong kinh Đại Bát Niết Bàn thì xá-lị của Đức Phật còn được gọi là dhātu.
Xá-lị được lưu giữ với mục đích để tỏa ra ‘phước lành’ hoặc ‘ân sủng’ (tiếng Phạn: adhiṣṭhāna) trong tâm trí và kinh nghiệm của những người có liên hệ với nó.[2] Xá lị cũng được tin có khả năng xua đuổi tà ác trong truyền thống Phật giáo Himalaya.
Là tiếng Phạn, Hán dịch là “thân cốt” (xương nơi thân), hoặc dịch là “linh cốt” (xương thiêng), do sức Giới – Định – Huệ của người tu hành tạo thành, chứ chẳng phải do luyện Tinh – Khí – Thần mà được. Đấy chính là biểu tượng tâm hợp với đạo, tâm hợp với Phật vậy, chẳng phải chỉ chết đi đem thiêu mới có, mà ngay khi còn sống xương, thịt, tóc nơi thân đều có thể biến thành xá lợi cả.
Xá lợi được biết đến là những hạt tinh thể với đủ màu sắc; long lanh như ngọc, rắn như kim cương; búa đập không vỡ, lửa thiêu không cháy. Đây là một loại tinh thể thường được phát hiện trong tro cốt của các vị cao tăng sau khi hỏa táng. Chúng là những gì còn sót lại trong đống tro tàn sau khi hỏa thiêu một nhà tu hành nào đó.
Nguồn gốc tên gọi Xá lợi
Danh từ Xá Lợi do âm tiếng Phạn là Sàrìrikadhàtu. Trước đó nói đến Xá Lợi, người ta nghĩ đến Xá Lợi của Đức Phật. Sau này có những vị tăng và sư đắc đạo, sau khi làm lễ trà tỳ, đệ tử cũng thu được nhiều xá lị. Tất cả những đồ dùng là di tích của Phật và các vị tăng như y, bình bát, tích trượng, v.v. đều gọi là xá lị.
Hiện nay ở Miến Điện, người ta còn thờ tóc và móng tay của Đức Phật khi ngài còn sống đã cắt cho hai vị đệ tử tại gia đầu tiên. Trong kinh tạng Pali thường đề cập đến Xá Lợi Xương, Xá Lợi Răng và Ngọc Xá Lợi.
Các sách của Phật giáo có ghi rõ: sau khi đức Phật tạ thế, thi thể ông được hoả táng, sau đó trong tro cốt người ta thu được nhiều viên cứng, có những viên trong suốt, long lanh như ngọc, đựng đầy trong 8 hộc 4 đấu. Người ta gọi đó là xá lợi.
Trong các lịch đại cũng đều có hiện tượng “xá lợi” của các chư tăng: pháp sư Quang Âm viên tịch tại Đài Loan năm 1975, di thể ngài để lại hơn 1.000 viên xá lợi màu nâu lấp lánh, viên to nhất có đường kính tới 4 cm, hơn 30 viên có đường kính 3 cm.
Pháp sư Hồng Thuyên ở Singapore, viên tịch tháng 12/1990, tro cốt có tới 450 viên giống như thủy tinh các màu: hồng, trắng, bạc, vàng, nâu, đen… có viên còn lấp lánh như đá hoa cương.
Xá lợi có mấy loại?
Xá Lợi có hai loại là Xá lợi phật và Xá lợi của người tu hành
Xá Lợi Phật
Xá Lợi Phật được thu thập từ quá trình Đức Phật nhập cõi Niết Bàn. Các đệ tử của Ngài đã phát hiện và thu được 840.00 hạt nhỏ, tròn, có màu sắc đa dạng, có độ cứng vô cùng chắc chắn và cho rằng đây chính là những “phước lành” mà Đức Phật đã để lại trần gian.
Sau đó nhanh chóng các hạt Xá Lợi này được chia thành 8 phần cho 8 quốc gia cổ đại Ấn Độ. Sau này trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm trong lịch sử mà đến nay Xá Lợi Phật nằm rải rác khắp nơi trên thế giới, tạo cơ hội cho chúng sanh đến chiêm bái.
Trải qua 25 thế kỉ, đến nay Xá Lợi Phật vẫn còn nguyên giá trị, được nhiều quốc gia tôn sùng, lưu trữ, cúng dường và trao tặng trong những sự kiện đặc biệt, trở nên cực kỳ linh thiêng và may mắn cho những ai có duyên chiêm ngưỡng được. Ấn Độ và Trung Quốc hiện đang là 2 quốc gia còn lưu giữ lại được nhiều Xá Lợi Phật nhất trên thế giới.
Theo văn hóa Phật Giáo, Xá Lợi Phật được xem là “pháp bảo”, thậm chí là “quốc bảo” của một số quốc gia Phật Giáo. Tại Việt Nam bạn có thể đến thờ cúng và chiêm bái Xá Lợi Phật tại một số nơi như:
- Trong lòng Đại tượng Phật A Di Đà trên đỉnh Fansipan (độ cao 3000m)
- Chùa Viên Đình (thôn Kẹo, xã Đông Lỗ, huyện Ứng Hòa, Hà Nội) vốn được xem là nơi lưu giữ nhiều Xá Lợi Phật nhất Việt Nam
- Chùa Bái Đính
- Chùa Quán Sứ
- Cùa Xá Lợi, khu du lịch Đại Nam.
Xá lợi của người tu hành
Tương truyền Xá Lợi Phật có khả năng biến hóa kì diệu, từ đục thành trong và phát ra ánh hào quang. Tuy nhiên, Xá Lợi của người tu hành lại có những đặc điểm phân biệt với Xá Lợi Phật như có màu sắc đục hơn hơn Xá Lợi Phật, các hạt có kích cỡ không tròn đều, đa số là các hạt nhỏ vô định hình hoặc trông như hòn sỏi.
Cũng như Đức Phật, loại Xá Lợi này được thu thập sau quá trình làm lễ trà tỳ đối với các bậc cao tăng đắc đạo. Tùy theo đạo hạnh của mỗi chư tăng Phật tử mà sẽ hình thành hay không hình thành các hạt Xá Lợi, đồng thời nếu có hình thành thì sẽ cho những hình dạng, kích thước và màu sắc khác nhau. Người ta cho rằng đó là kết tinh trong một khoảng thời gian dài tu hành và thực hành Chánh niệm.
Xá lợi trong lịch sử Việt Nam
Xá lợi cũng được ghi chép trong lịch sử Việt Nam. Theo Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, sau khi Phật hoàng Trần Nhân Tông viên tịch, đệ tử là Pháp Loa “thiêu được hơn ba ngàn hạt xá lỵ mang về chùa Tư Phúc ở kinh sư.”
Theo Thánh đăng ngữ lục và Tam tổ thực lục, xá lợi của Điều ngự được Trần Anh Tông chia làm ba phần, tôn trí vào ba nơi: lăng Quy Đức (phủ Long Hưng), bảo tháp Huệ Quang tại chùa Hoa Yên (Yên Tử) và chùa Phổ Minh (Thiên Trường).
Quan điểm xá lị đã được Ngô Sĩ Liên giải thích trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư – Bản Kỷ – Quyển II thời Lý Thái Tông như sau: “Thuyết nhà Phật gọi xá lỵ là tinh túy do tinh khí tụ lại, khi đốt xác, lửa không đốt cháy được cho nên gọi là bảo. Tương truyền người nào học Phật thành thì thân hóa như thế. Có lẽ vì sự đoạn tuyệt tình dục thì tinh khí kết lại thành ra như thế ấy.
Người đời không thường thấy, cho là lạ, có biết đâu là tinh khí dương tụ lại mà thành thôi.” Tóm lại, Ngô Sĩ Liên cho rằng xá lợi là do việc kiêng tình dục ở các vị sư tạo nên, cách giải thích này ngày nay được cho là không hợp lý (vì nếu đúng thì lẽ ra các thái giám cũng phải có xá lợi vì họ không có quan hệ tình dục).
Hiện nay nhiều nơi còn lưu giữ toàn thân xá lợi (nhục thân không bị hủy hoại) của các vị cao tăng, như chùa Đậu có toàn thân xá lợi của 2 thiền sư Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường, chùa Tiêu có toàn thân xá lợi của thiền sư Như Trí,…Năm 1963, để chống lại chính sách đàn áp Phật giáo của chế độ Mỹ Diệm, hòa thượng Thích Quảng Đức đã tự thiêu.
Thi hài ông được hỏa táng sau đó, nhưng trái tim của ông không hề bị thiêu cháy mà vẫn còn mềm, nóng, rồi mới nguội dần và cứng lại, biến thành một viên Xá lợi lớn, màu nâu thẫm.
Khoảng 100 đệ tử có mặt trong lễ hỏa táng đã tận mắt chứng kiến hiện tượng lạ lùng đó. Đây cũng là một hiện tượng chưa ai giải thích được. “Trái tim xá lợi” được thỉnh về chùa Xá Lợi rồi mang sang chùa Việt Nam Quốc Tự để bảo vệ, vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.
Xá lị hình thành thế nào?
Trước năm 1898, nhắc đến Xá Lợi người ta thường nghĩ đây chỉ là truyền thuyết. Nhưng sau này chính William Claxton Peppé (người Pháp) đã tìm thấy các cổ vật chứng minh được Xá Lợi là hoàn toàn có thật.
Các chư tăng Phật tử đã thực hành theo Đức Phật và Xá Lợi cũng được phát hiện và thu thập. Tuy nhiên trước đây vẫn có những bậc thánh tăng đắc đạo và có thể biến bản thân trở thành một thân thể “kim cương bất hoại” như một Xá Lợi thực sự.
Người ta cũng thu được từ quá trình khảo cổ các hạt Xá Lợi từ nhục cốt của các bậc thánh tăng từ các bộ phận khác nhau trên cơ thể có niên đại từ hàng trăm đến hàng nghìn năm.
Hiện nay khoa học chưa thể giải thích được nguyên nhân và nguồn gốc hình thành Xá Lợi và có một vài giả thiết được đưa ra dưới đây:
Xá Lợi hình thành do thói quen ăn chay
Hiện nay có giả thiết cho rằng Xá Lợi được hình thành do thói quen ăn chay của các nhà sư. Trong thành phần thức ăn chay có các khoáng chất và chất xơ, quá trình tiêu hóa tạo ra muối phốt phát và cacbonat, lâu dần tích lũy thành Xá Lợi.
Tuy nhiên giả thiết này nhanh chóng bị bác bỏ vì trong quá trình nghiên cứu và theo dõi những người bình thường ăn chay trường, các nhà khoa học không tìm thấy sự xuất hiện của Xá Lợi.
Xá Lợi hình thành do bệnh lý
Cũng có giả thiết cho rằng đây là một loại bệnh lý, tương tự như các bệnh sỏi thận, sỏi tiết niệu, sỏi mật,… Đây là giả thiết có tính thiếu hợp lý nhất vì kết cấu lẫn hình dáng và màu sắc của Xá Lợi khác hoàn toàn so với các hạt sỏi thận, sỏi mật,…
Trong quá trình nghiên cứu và theo dõi sức khỏe các bậc cao tăng, các bác sĩ cũng không phát hiện ra bất kỳ loại bệnh lý nào cho đến khi vị cao tăng đó viên tịch. Trái lại, việc những người bình thường mắc các bệnh sỏi thận, sỏi mật khi hỏa táng đều không xuất hiện Xá Lợi.
Xá Lợi hình thành do năng lực tinh thần
Hai giả thiết trên đã bị bác bỏ, vậy tại sao Xá Lợi chỉ xuất hiện ở những bậc cao tăng đắc đạo?
Giả thiết được đưa ra có tính hợp lý nhất là nằm ở năng lực tinh thần của vị cao tăng đó. Ở các bậc cao tăng, việc thiền định là một việc không thể thiếu trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Việc dẫn dắt các luồng chân khí đi qua các điểm trong cơ thể tương tự như việc dẫn một dòng điện sinh học đi qua, đồng thời khai mở các chức năng tinh thần cao độ tiến nhập vào một trạng thái vô thức gọi là “nhập định”.
Ở trạng thái này, cơ thể sinh học vẫn hoạt động bình thường, tuy nhiên các nhận thức và cảm xúc có thể lại ở một “cõi” khác mà chỉ những người có mức độ tập luyện thiền định mức độ cao mới có được.
Xá lợi hình thành do hỏa táng
Theo ba nhà vật lý Holden, Phakey và Clement thuộc đại học Monash, Melbourne, Úc trên tạp chí Khoa học pháp y quốc tế số tháng 6/1995, thấy cho rằng trong quá trình tinh thể hóa xương do hỏa táng, các tinh thể hình dạng khác nhau sẽ được hình thành nếu quá trình hỏa táng ở nhiệt độ thích hợp.
Họ đã theo dõi quá trình tinh thể hóa xương đùi của những người từ 1 tới 97 tuổi trong dải nhiệt độ 200 – 1.600°C trong khoảng thời gian 2, 12, 18 và 24 giờ.
Kết quả là sự tinh thể hóa các khoáng trong xương (chiếm 2/3 trọng lượng xương) bắt đầu xuất hiện từ nhiệt độ 600°C với nhiều hình dạng khác nhau: hình cầu, lục giác, hạt nhỏ và hình dạng không đều. Các hạt nhỏ đó có thể kết tinh thành các khối lớn hơn trong khoảng 1.000 – 1.400°C.
Và khi nhiệt độ đạt tới 1.600°C, các khối tinh thể bắt đầu tan chảy. Như vậy, nếu điều kiện hỏa táng thích hợp, xá lợi có thể xuất hiện do quá trình tinh thể hóa các khoáng vốn có rất nhiều trong xương người.
Góc nhìn khoa học về Xá lợi phật
Xét về chứng cứ khoa học, Xá Lợi là những hạt nhỏ, cứng như kim cương và không thể hủy hoại. Có những bậc cao tăng khi được làm lễ trà tỳ thì mới thu thập được Xá Lợi, cũng có bậc cao tăng lại trở thành “thân thể kim cương bất hoại”, tự bản thân trở thành một Xá Lợi mà không cần phải tiến hành hỏa táng.
Như đã đề cập, giả thiết được xem là hợp lý nhất là nằm ở năng lực tinh thần của vị cao tăng đắc đạo, chứ không nằm ở trạng thái vật chất bình thường. Khoa học cũng chưa thể lý giải được vấn đề này, cũng chưa thể kiểm chứng thực tế mà chỉ thông qua quan sát và phân tích.
Tuy nhiên có một giả thiết được xem là hợp lý hơn cả là do quá trình hỏa táng, hình thành sự kết tinh thể hóa các khoáng chất trong xương. Tùy vào nhiệt độ phù hợp mà các khối tinh thể sẽ xuất hiện.
Vậy đặt ngược lại câu hỏi, tại sao người thường khi hỏa táng với cùng mức nhiệt độ phù hợp như vậy lại không tạo ra Xá Lợi?
Có vẻ như khi kết hợp các giả thiết lại với nhau, ta đúc kết được một bức tranh bao quát về việc hình thành Xá Lợi: ăn chay, ngồi thiền, sỏi bệnh lý, cùng sự tinh thể hóa của xương khi được hỏa táng. Đây có thể là một quá trình ngẫu nhiên mà chúng ta chưa thể kiểm soát được, phụ thuộc vào tính “may rủi”, đồng thời cũng giải thích được việc không phải vị cao tăng nào cũng có Xá Lợi.
Những mẫu vật xá lợi phật
Theo kinh sách của đạo Phật, khi đức Phật Thích Ca Mâu Ni nhập Niết bàn, thi thể Phật Thích Ca được các đệ tử hỏa táng.
Sau khi lửa tàn, người ta tìm thấy trong tro có rất nhiều tinh thể trong suốt, hình dạng và kích thước khác nhau, cứng như thép, lóng lánh và tỏa ra những tia sáng muôn màu, giống như những viên ngọc quý, tất cả được 84.000 viên, đựng đầy trong 8 hộc và 4 đấu.
Trước đây nhiều người không theo Phật giáo không tin là có xá-lợi Phật, họ cho rằng đó chỉ là truyền thuyết. Mãi đến năm 1898, ông William Claxton Peppé, người Pháp, tiến hành khảo cổ tại vùng Pīprāvā (huyện Siddharth Nagar, bang Uttar Pradesh, Ấn Độ), gần Lumbini ở phía nam Nepal, đã tìm thấy một cái hộp bằng đá khá lớn, trong đó có chứa hai chiếc bình bằng đá và vài dụng cụ bằng đá khác như tách trà.
Hai bình đá một lớn một nhỏ đều có chứa những viên xá-lợi.
Bình đá nhỏ dạng hình cầu, chia thành hai phần thượng hạ. Nửa phần trên có hình tay cầm, khắc niên đại của vua Asoka và nội dung của nó như sau: “Đây là xá-lợi của Đức Phật. Phần xá-lợi này do bộ tộc Śākya, nước Śrāvastī phụng thờ”.
Chiếc bình đã chứng minh nội dung trong kinh Trường A-hàm và rải rác ở những bộ kinh khác về việc phân chia xá-lợi của Phật Thích Ca thành 8 phần cho 8 quốc gia cổ đại Ấn Độ sau khi Phật nhập Niết-bàn hoàn toàn là sự thật.
Các hạt xá lị thường được đặt trong chén thủy tinh trên bàn thờ trong các chùa, đặt trong tượng Phật, hoặc đặt trên đỉnh tháp trong chùa.
Theo như truyền thuyết thì tượng Phật vàng ở thủ đô Bangkok của Thái Lan có đến 7 hạt xá lị. Tại Việt Nam, ngọc xá lợi của Phật Thích Ca được Đại đức Narada Mahathera, tọa chủ chùa Vajirarama ở Sri Lanka tặng năm 1953 và được thờ tại Chùa Xá Lợi.
Trong vườn tháp Huệ Quang trên núi Yên Tử, Việt Nam, có ngọn tháp tổ 9 tầng bằng đá là nơi thờ xá lị vua Trần Nhân Tông – vị tổ thứ nhất của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Ngoài ra, tại khu du lịch Đại Nam ở tỉnh Bình Dương, Việt Nam cũng có 2 hạt xá lợi được thờ ở khu chánh điện.
Một cách giải thích về sự hình thành của xá lợi
Cha đẻ của lý thuyết lượng tử, Tiến sĩ Max Planck, người nhận giải Nobel vật lý năm 1918, có kết luận: “không có bất cứ vật chất nào tồn tại trên thế giới; và vật chất được cấu tạo từ các lượng tử rung động liên tục”. Ở một khía cạnh khác, ta cũng có thể nói rằng năng lượng và vật chất là một và chúng có thể hoán chuyển cho nhau.
Trong cuốn sách “Những bàn tay ánh sáng”, Tiến sĩ Barbara Ann Brenna cho rằng: “Vật chất chỉ đơn giản là năng lượng chuyển động chậm lại hoặc kết tinh lại. Thân thể con người là năng lượng”.
Ở đây có thể đưa ra một gợi ý là con người có thể hấp thụ năng lượng từ vũ trụ; Nhưng ai có thể làm được việc này? Chính là những vị cao tăng, những người tu hành chân chính.
Tu luyện thực sự phải là trở về với bản tâm, đồng hóa với đặc tính của vũ trụ; khi đó năng lượng của vũ trụ có thể kết tinh trong cơ thể của người tu luyện.
Khi năng lượng tích tụ nhiều rồi thì nó có thể thay đổi tế bào của cơ thể và biến nó thành vật chất cao năng lượng; và vật chất cao năng lượng này chính là xá lợi. Chúng ta có thể xem đây là một cách để giải thích về sự hình thành của xá lợi.
Những trường hợp có thật về xá lợi
Tổng hợp những trường hợp có thật về hạt xá lợi:
- Trong kinh sách của đạo Phật, lúc Đức Phật Thích Ca Mâu Ni nhập Niết bàn thì thi thể được các đệ tử hoả táng. Sau khi lửa tàn đã thu được 84.000 viên xá lợi có hình dạng, kích thước khác nhau toả ra nhiều tia sáng muôn màu. Sau đó những tinh thể này đã trở thành bảo vật vô cùng quý báu của hội Phật giáo.
- Tại Singapore vào năm 1990 cũng có một vị cao tăng đắc đạo – Hoằng Huyền pháp sư sau khi viên tịch đã tìm được 480 viên xá lị. Chúng có kích cỡ như hạt đỗ, trong suốt và vô cùng lấp lánh.
- Tại Trung Quốc vào năm 1991, phó Hội trưởng hội Phật giáo Ngũ Đài Sơn viên tịch lập kỷ lục thế giới với 11.000 hạt Sarira.
- Theo Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, tại Việt Nam vào thời đại vua Lý Thái Tông năm 1034 có hai nhà sư là Nghiêm Bảo Tính và Phạm Minh Tâm. Sau khi hai vị cao tăng viên tịch đã để lại hạt xá lợi và những hạt này đã được nhà vua đem thờ tại chùa Trường Thánh.
- Năm 1963, hoà thượng Thích Quảng Đức đã tự thiêu để chống lại sự đàn áp của Mỹ – Diệm. Mặc dù thi hài được hoả táng nhưng trái tim ngài không hề bị thiêu cháy mà vẫn còn mềm, nóng rồi nguội dần và cứng lại. Sau đó biến thành một viên xá lợi có màu nâu thẫm.
- Hiện Trái tim xá lợi đang được thỉnh về chùa Việt Nam quốc tự để bảo vệ và vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.
- Hay mới đây nhất là năm 2023, cố Đại sư Tinh Vân ở Trung Quốc sau khi làm lễ trà tỳ đã để lại vô số viên xá lị màu trắng, đen, vàng,… nhãn bóng như ngọc.
Thờ xá lợi tại nhà như thế nào là chuẩn nhất?
Tuỳ theo tín ngưỡng của mỗi người mà xem xét có nên thờ xá lị tại nhà hay không. Những Phật tử nào tin vào sự xuất hiện của chúng thì những hạt này mới xuất hiện. Còn nếu không tin chắc chắn sẽ không linh ứng.
Những Phật tử có niềm tín ngưỡng và tôn thờ Xá lợi Phật sẽ giúp cho họ có cơ hội thăng quan tiến chức trên sự nghiệp tu hành chánh quả. Tôn thờ xá lị cũng giống như tôn thờ chư vị Đức Phật, không những tinh tấn trên con đường tu hành mà còn nhận được nhiều phước huệ vô cùng cao quý.
Đồng thời Xá Lợi còn được xem như một động lực giúp xoay chuyển được tâm hồn của con người từ hung dữ trở sang hiền lương, từ vô đạo đức trở thành người có đạo đức.
Tuỳ thuộc vào nghiệp nặng hay nhẹ của từng người sẽ có cách thờ Xá Lợi tại nhà khác nhau. Theo như tương truyền, ngọc Xá Lợi Phật sẽ có khả năng biến hoá một cách vô cùng ly kỳ từ ít thành nhiều, từ to thành nhỏ, từ đục thành trong và phát ra được ánh sáng hào quang. Sự chuyển hoá này sẽ phụ thuộc vào quá trình thành tâm lễ bái của mỗi người. Vì thế khi thờ Xá Lợi tại nhà luôn cần nhất sự thành tâm của mỗi người.
Tóm lại, tuỳ thuộc vào nghiệp nặng hay nhẹ mà mỗi người đều có cách thờ khác nhau.
Kết bài
Chi tiết bài Xá lợi là gì? Có mấy loại? Nguyên nhân hình thành xá lợi đã được chúng mình cung cấp đầy đủ trong bài. Hy vọng rằng nội dung sẽ giúp bạn hiểu rõ và thành tâm tôn thờ để có được phước đức cao nhất cho mình.
Như vậy việc hình thành xá lợi có thể là sự kết hợp của cả ba giả thuyết trên: Ăn chay và ngồi thiền; sỏi bệnh lý; và sự tinh thể hóa xương khi điều kiện hỏa táng phù hợp. Tuy nhiên đó là một quá trình ngẫu nhiên mà sự xuất hiện tùy thuộc vào nhiều yếu tố đôi khi không kiểm soát được.
Trên đây là một số thông tin về Xá lợi phật là gì? mà Đồ Thờ Hưng Vũ muốn chia sẻ với các bạn. Hy vọng nội dung trên sẽ giúp các bạn hiểu thêm về Xá lợi cũng như tiền thân của Phật ở nơi này nhé!
Nếu các bạn muốn tìm hiểu thêm về các thông tin khác thì hãy đón đọc những bài viết mới của chúng tôi nhé!