Hiện Tượng Hồi Quang Phản Chiếu Là Gì ? Có Thật Hay Không?

Hồi quang phản chiếu là một cụm từ bắt nguồn từ kinh Phật, còn được gọi là sự minh mẫn cuối (terminal lucidity), lời tạm biệt cuối (one last goodbye). Hiện tượng này thường xuất hiện ở những người mang bệnh nhiều năm, không còn khả năng cứu chữa.

Nếu từng thấy một người bệnh hay nói năng lảm nhảm, lú lẫn bỗng trở nên sáng suốt, khoẻ mạnh, nhớ lại tất cả chuyện quá khứ, sau đó cái chết xảy ra thì đó chính là hồi quang phản chiếu.

Hiện tượng hồi quang phản chiếu là gì?

Hồi quang phản chiếu trong đó “hồi” nghĩa là quay lại, “quang” là ánh sáng, “phản” là trở lại, “chiếu” là sự soi sáng, như vậy hiện tượng hồi quang phản chiếu được hiểu là sự trở lại mạnh mẽ rực rỡ, sự soi rọi chính mình.

Để hiểu rõ hiện tượng này là gì chúng ta hãy nhìn vào ngọn nến, trước khi tắt lịm đi ngọn lửa le lói bỗng dưng bốc cháy mãnh liệt, sáng rực, cao vút và rất nóng, hiện tượng đó chính là hồi quang phản chiếu.

Ở con người, hiện tượng hồi quang phản chiếu xuất hiện ở những người bệnh nặng, khó lòng qua khỏi. Trong cơ thể yếu ớt, suy nhược trầm trọng, thậm chí là đã mất đi nhận thức bỗng đột ngột minh mẫn, sáng suốt, hoạt bát lạ thường, ăn uống khỏe mạnh, thường dặn dò, nhắc lại chuyện xưa, người này một thời gian ngắn sau đó sẽ qua đời.

Trong y khoa, hiện tượng hồi quang phản chiếu từng xuất hiện ở bệnh nhân bị tâm thần phân liệt, khối u, đột quỵ, viêm màng não, bệnh Parkinson, bệnh Alzheimer và cả trong trường hợp bệnh nhân bị khuyết tật tâm thần.

Vì sao có hiện tượng hồi quang phản chiếu

Lý giải theo hướng thiên về tinh thần, nhiều người cho rằng khi chuẩn bị bước sang thế giới khác, linh hồn của một người sẽ rút dần khỏi thể xác, từ chân, bụng, tay, cuối cùng là trái tim và trí não. Và khi trí não nhẹ nhàng, an yên, không còn bị ảnh hưởng của vật chất, người đó có thể trở nên tỉnh táo và mạnh mẽ đặc biệt, như thấy cuộc đời mình tái dựng lại.

Có người khác lại giải thích về mặt tình cảm, rằng sắp chết là lúc con người ta khao khát sự sống nhất và muốn tạo những kỷ niệm vui vẻ cuối cùng với người thân. Những điều này có đúng hay không thì chưa ai biết được, có đáng tin hay không thì còn tùy vào quan niệm và sự chấp nhận của mỗi người.

Khoa học cũng ghi nhận hiện tượng này, dù thật sự vẫn còn rất mơ hồ – về cả cơ sở lẫn khả năng chứng minh, lý giải. Một số chuyên gia đưa ra giả thuyết rằng một người sắp chết do hôn mê, bệnh nặng… thường đã trải qua nhiều ngày trong trạng thái bất động, hầu như không có hoạt động, và điều đó giúp cơ thể được nghỉ ngơi, ‘tích cóp’ năng lượng.

Phần năng lượng này tuy rất nhỏ nhưng vẫn là đáng kể so với tình trạng trước đó, và có thể được xem như một sự hồi phục, cải thiện rõ rệt. Nhờ đó, người này có thể tương tác với những người xung quanh, thậm chí ăn uống và đi lại.

Giả thuyết khác cũng được đưa ra với những người có vấn đề ở não, chẳng hạn tai biến hoặc có khối u trong não: Người này thường cũng ở trạng thái bất động vài ngày, không tiếp nhận thêm dịch vào cơ thể, và do đó giảm sưng ở não; và do giảm sưng nên người này có thể tỉnh táo hơn, tuy rằng sẽ lịm đi nhanh chóng do bệnh vẫn phát triển.

Thay vì ‘hồi quang phản chiếu’, các nhà nghiên cứu phương Tây gọi hiện tượng này là ‘Cái chết của Ehmer’, theo tên một trường hợp điển hình. Anna Katharina Ehmer (1895-1922) là một phụ nữ Đức, trong số các bệnh nhân tại bệnh viện tâm thần Hephata thì là người bị khuyết tật tâm thần nặng nhất.

Cô hầu như không nói được, không nhận biết được ngày đêm và hiếm khi được nhận thấy chú ý đến môi trường xung quanh. Tuy nhiên, vào ngày Ehmer qua đời, mọi thứ đều thay đổi. Các bác sỹ và nhân viên đều không thể tin nổi khi Ehmer cất tiếng hát, trong đến nửa tiếng đồng hồ, khuôn mặt từ vẻ đờ đẫn quen thuộc chuyển thành sinh động, cao thoát, trước khi lặng lẽ ra đi và khiến tất cả những người chứng kiến đều xúc động.

Các giả thiết về hồi quang phản chiếu

Để giải thích cho hiện tượng kỳ lạ này, có giả thiết cho rằng khi một người chuẩn bị qua đời là bước sang thế giới khác, linh hồn của người đó sẽ rút dần khỏi thể xác, từ chân, bụng, tay, cuối cùng là trái tim và trí não. Khi trí não nhẹ nhàng, an yên, không còn bị ảnh hưởng của vật chất, người đó có thể trở nên tỉnh táo và mạnh mẽ đặc biệt.

Có giả thiết lại giải thích về mặt tình cảm, nói rằng thời điểm cận kề cái chết là lúc con người ta khao khát sự sống nhất và muốn tạo những kỷ niệm vui vẻ cuối cùng với người thân vì vậy đã xảy ra “hồi quang phản chiếu”.

Hồi quang phản chiếu có thật hay không?

Khoa học cũng ghi nhận hiện tượng “hồi quang phản chiếu”, dù thật sự vẫn còn rất mơ hồ – về cả cơ sở lẫn khả năng chứng minh, lý giải. Kết quả nghiên cứu của một nhóm khoa học cho thấy trong số 227 bệnh nhân sa sút trí tuệ được theo dõi, khoảng 10% cho thấy có sự sáng suốt hơn hẳn ở giai đoạn cuối đời.

Từ việc đánh giá tài liệu của mình, nhà nghiên cứu đã báo cáo rằng khoảng 84% những người trải nghiệm sự sáng suốt ở giai đoạn cuối sẽ đi đến cái chết nhanh hơn trong vòng một tuần, và 42% số người còn lại qua đời vào chính ngày xảy ra hiện tượng. Vậy làm thế nào một bộ não bị phá hủy bởi bệnh tật trong nhiều năm lại trở nên sáng suốt lúc cận kề cái chết?

Nhà nghiên cứu đưa ra ví dụ về một phụ nữ 91 tuổi bị bệnh Alzheimer. Trong suốt 15 năm, người phụ nữ này đã rơi vào tình trạng vô thức và không nhận ra con gái hay bất cứ ai. Vào một buổi tối, bà bắt đầu trò chuyện rất thân tình với con gái. Bà nói về nỗi sợ chết, những khó khăn mà bà đã trải qua với gia đình. Và vài giờ sau đó, bà đã qua đời.

Về mặt tình cảm, người ta cho rằng đây là một món quà cho người bệnh có một cơ hội cuối cùng để được ở bên người thân yêu và nói lời tạm biệt cuối cùng với họ.

Từ trường hợp trên, đã xuất hiện nhiều giả thiết về cả mặt tâm linh và khoa học xoay quanh hiện tượng “hồi quang phản chiếu”, nhưng vẫn không đủ thông tin để xác định một cơ chế dứt khoát.

Đến nay, câu trả lời cho hiện tượng “hồi quang phản chiếu” vẫn còn bỏ ngỏ. Một số triết gia và nhà thần học đã đưa ra giả thuyết rằng ý thức của con người nằm ngoài phạm vi hoạt động của bộ não. Ý tưởng này đã được đề xuất như một lời giải thích cho những trải nghiệm cận tử.

Các nhà khoa học tuy phản đối giả thuyết trên nhưng cho đến nay vẫn chưa thật sự giải mã được bí ẩn của những hiện tượng bất thường này.

Hiện tượng hồi quang phản chiếu có xảy ra thường xuyên không?

Mặc dù các bệnh nhân mắc các bệnh trên có nguy cơ cao gặp hiện tượng hồi quang phản chiếu, nhưng không phải ai cũng sẽ có hiện tượng này. Một cuộc khảo sát trước đây ước tính rằng hiện tượng này xảy ra đối với khoảng 4 trong số 10 người có quá trình hấp hối kéo dài. Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu đã phỏng đoán rằng hiện tượng này xảy ra nhiều trong thập kỷ trước hơn là trong y học ngày nay.

Đó là do việc sử dụng thường xuyên các loại thuốc giảm đau trong quá trình chăm sóc hiện đại có thể ngăn chặn hiện tượng này.

Đối với hầu hết các gia đình, họ cho rằng đây là dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đang hồi phục.

Tuy nhiên, sau khi bệnh nhân mất đi, gia đình của bệnh nhân gặp hiện tượng này cảm thấy mất mát nhiều hơn so với gia đình của những bệnh nhân không gặp hiện tượng này.

Do vậy, gia đình bệnh nhân nên được trang bị kiến thức về trường hợp này. Nếu các gia đình biết rằng hiện tượng hồi quang phản chiếu có thể báo hiệu một kết thúc của quá trình hấp hối, họ có thể coi đó như là món quà cuối cùng của bệnh nhân dành tặng cho họ.

Hãy để cho họ ra đi thanh thản, không còn gì nuối tiếc.

Có hai loại hồi quang phản chiếu được ghi nhận: 

Một trường hợp là sau khi hồi quang phản chiếu xảy ra bệnh nhân sẽ chết vài giờ sau đó.
Trường hợp còn lại là xuất hiện từ từ, hồi quang phản chiếu sẽ diễn ra trong một tuần trước khi người bệnh chết, trường hợp này phổ biến hơn

Từng có một cuộc khảo sát về hiện tượng hồi quang phản chiếu được tổ chức với 800 điều dưỡng viên, nhưng chỉ có 32 người phản hồi.

32 điều dưỡng viên này chăm sóc tổng cộng 227 bệnh nhân bị chứng suy giảm trí nhớ Alzheimer, theo quan sát họ thấy có khoảng 10% bệnh nhân đột ngột khôi phục trạng thái minh mẫn trong khoảng thời gian ngắn trước lúc qua đời. Con số này cho thấy hiện tượng hồi quang phản chiếu rất hiếm xảy ra, tuy nhiên có trường hợp hiện tượng chỉ diễn ra trong 30 phút đến vài giờ cho nên rất có thể đã bị bỏ sót.

Một điều dưỡng viên chia sẻ: “Trước khi chứng kiến việc này, tôi thường tỏ ra coi thường những bệnh nhân thực vật mà tôi chăm sóc. Nhưng bây giờ, tôi hiểu rằng tôi đang chăm sóc cho những người có linh hồn bất tử. Nếu bạn có thể chứng kiến điều tôi đã nhìn thấy, bạn sẽ hiểu rằng chứng mất trí có thể ảnh hưởng đến linh hồn người ta, nhưng không thể hủy hoại được nó.”

Dù đến nay hiện tượng hồi quang phản chiếu còn rất mơ hồ, nguyên nhân là gì vẫn chưa được lý giải cụ thể nhưng điều này đã mang lại niềm an ủi cuối đời mà bệnh nhân dành cho người thân, gia đình của họ.

Nhóm người trải qua hồi quang phản chiếu

Hiện tượng hồi quang phản chiếu được ghi nhận ở các bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến vấn đề về thần kinh và trí nhớ, đặc biệt là Alzheimer và sa sút trí tuệ.

Theo đó, các bệnh nhân mắc các bệnh sau đây sẽ có khả năng cao đối mặt với hiện tượng hồi quang phản chiếu.

• Bệnh Alzheimer.
• Sa sút trí tuệ.
• Tâm thần phân liệt.
• Rối loạn cảm xúc.
• Viêm màng não.
• Đột quỵ.
• U não.

Hiện tượng này phổ biến như thế nào?

Mặc dù các bệnh nhân mắc các bệnh trên có nguy cơ cao gặp hiện tượng hồi quang phản chiếu, nhưng không phải ai cũng sẽ có hiện tượng này.

Một cuộc khảo sát trước đây ước tính rằng hiện tượng này xảy ra đối với khoảng 4 trong số 10 người có quá trình hấp hối kéo dài. Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu đã phỏng đoán rằng hiện tượng này xảy ra nhiều trong thập kỷ trước hơn là trong y học ngày nay. Đó là do việc sử dụng thường xuyên các loại thuốc giảm đau trong quá trình chăm sóc hiện đại có thể ngăn chặn hiện tượng này.

Hiện tượng này ảnh hưởng đến các gia đình như thế nào?

Đối với hầu hết các gia đình, họ cho rằng đây là dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đang hồi phục.

Tuy nhiên, sau khi bệnh nhân mất đi, gia đình của bệnh nhân gặp hiện tượng này cảm thấy mất mát nhiều hơn so với gia đình của những bệnh nhân không gặp hiện tượng này. Do vậy, gia đình bệnh nhân nên được trang bị kiến thức về trường hợp này.

Nếu các gia đình biết rằng hiện tượng hồi quang phản chiếu có thể báo hiệu một kết thúc của quá trình hấp hối, họ có thể coi đó như là món quà cuối cùng của bệnh nhân dành tặng cho họ.

Như vậy, bài viết trên đã giải đáp những về câu hỏi cơ bản về hiện tượng hồi quang phản chiếu mà bất kỳ bệnh nhân nào cũng có thể gặp, mặc dù nó có thể không quá phổ biến. Dẫu vậy, đây không phải là hiện tượng “siêu nhiên” nào cả và cũng không phải là điềm xấu. Nếu nhìn từ góc độ lạc quan, đây là khoảng thời gian gia đình bệnh nhân có thể có khoảng thời gian thoải mái bên bệnh nhân trước khi họ qua đời mà chúng ta nên trân trọng.

Trên đây là một số thông tin về Hồi Quang Phản Chiếu mà Đồ Thờ Hưng Vũ muốn chia sẻ với các bạn. Hy vọng nội dung trên sẽ giúp các bạn hiểu thêm về Hồi Quang Phản Chiếu cũng như tiền thân của Phật  ở nơi này nhé!

Nếu các bạn muốn tìm hiểu thêm về các thông tin khác thì hãy đón đọc những bài viết mới của chúng tôi nhé!