Chùa Long Quang Cần Thơ: Khám phá ngôi cổ tự linh thiêng

Chùa Long Quang từ lâu đã là ngôi chùa nổi tiếng tại khu vực Cần Thơ. Nơi đây được rất nhiều du khách thập phương tới ghé thăm và chiếm bái.

Khởi đầu ngôi chùa là một am nhỏ được sư Võ Văn Quyền lập để tu hành cầu mong mọi sự tốt lành đến với dân làng. Tuy nhiên sau thời gian thì nơi đây đã được đông đảo phật tử biết tới và lựa chọn là nơi ghé thăm để tìm thấy sự yên tĩnh trong tâm hồn.

Vậy nơi đây có gì nổi bật để các phật tử và du khách ghé thăm. Cùng Đồ Thờ Hưng Vũ khám phá chi tiết về Long Quang Cổ Tự nhé!

Mục Lục

Giới thiệu chùa Long Quang Cần Thơ

Chùa Long Quang hay Long Quang Cổ Tử là ngôi chùa với ý nghĩa là ánh sáng ấm áp mang đến niềm vui và hạnh phúc cho mọi người trong tình yêu của Đức Phật. Trải qua nhiều lần thay đổi tên gọi, năm 1966 chùa được xây dựng lại và mang tên “Long Quang Cổ Tự” từ đó

Chùa Long Quang thuộc hệ phái “Thiền tông lâm tế” du nhập từ Trung Quốc sang, nhưng ngôi chùa không chỉ thờ Phật Tổ theo đúng hệ phái mà các tượng thờ ở đây rất phong phú, được bài trí theo phong cách Việt Nam.

Điều đó thể hiện sự kết hợp hài hòa về tôn giáo tín ngưỡng của hai dân tộc Việt – Hoa cùng sinh sống trên vùng đất Cần Thơ. Đối tượng thờ chính của Chùa Long Quang là Phật Thích Ca, ngoài ra trong Chùa còn thờ Long Vương, Ngọc Hoàng, Chuẩn Đề, …

Chùa Long Quang ở đâu?

Chùa Long Quang Cần Thơ tọa lạc tại số 155/6, khu vực Bình Chánh, phường Long Hòa, quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ, Việt Nam.

Chùa nằm cách trung tâm thành phố Cần Thơ khoảng 10km ở khu vực quận Bình Thủy. Bạn đi dọc theo con đường quốc lộ 91B, đến cầu Bình Thủy 3 thì bọc đường bên phải cầu. Chạy thẳng vào gặp ngã 3 thì quẹo phải khoảng 1km là đến nơi.

Dưới cầu Bình Thủy 3 cũng có có bảng chỉ dẫn

Vị trí chùa Long Quang Cần Thơ (Long Quang Cổ Tự)

Lịch sử hình thành của chùa Long Quang

Long Quang Cổ Tự trải qua quá trình hình thành phát triển như sau:

Chùa Long Quang do Thiền sư Thiện Quyền lập vào năm Minh Mạng thứ 5 (Giáp Thân, 1824). Lúc đầu, chùa chỉ là một am nhỏ bằng cây lá.
Đến năm 1829, Thiền sư Thiện Quyền cho cải tạo lại thành một ngôi chùa bậc trung. Có thể, trong khoảng thời gian này chùa được đặt tên là Long Trường với ý nguyện cầu mong ngôi chùa được vững bền.
Năm 1835, Thiền sư lại cho trùng tu chùa.
Sau khi Thiền sư Thiện Quyền qua đời, khoảng năm Kỷ Mùi (1859) có nhà sư Quảng Hiền (họ Trần) đến làm Trụ trì chùa.
Lúc bấy giờ ngôi chùa đã bị hư hỏng nặng, Sư bèn vận động đồ chúng góp công của xây dựng lại chùa, đến khoảng năm 1861 thì hoàn thành và đổi tên lại là Long Quang.
Năm Kỷ Sửu (1889), có Hòa thượng Từ Quang (pháp hiệu Ngộ Cảm), đến làm Trụ trì chùa. Ở đây, nhà sư vừa tu, vừa bốc thuốc chữa bệnh cho dân, nên được nhiều người tôn kính.
Năm 1922, nhà sư Từ Quang đã cho tạc khoảng 50 pho tượng thờ bằng gỗ giáng hương. Đặc biệt hơn cả là bộ Thập Bát La Hán (mỗi tượng cao 80 cm, có tư thế ngồi khác nhau trông rất sinh động) được chạm khắc và đục đẽo từ một khối gỗ, chứ không chắp ghép từng phần. Các tác phẩm ấy đều do một thợ nhóm điêu khắc (đứng đầu là ông Tài Công Kiểm) ở Cần Thơ xưa thực hiện
Sau khi Hòa thượng Từ Quang viên tịch (1924), học trò của Hòa thượng là nhà sư Trí Thới lãnh nhiệm vụ Trụ trì chùa.
Năm Canh Ngọ (1930), ngôi chùa đã bị xuống cấp trầm trọng, lại được sự ủng hộ của các Phật tử, nên sư Trí Thới liền cho tái thiết lại chùa, đến cuối năm 1930, thì hoàn thành. Sau lần trùng tu này, chùa có quy mô kiên cố (tường gạch, mái lợp ngói) gồm một ngôi chánh điện (3 gian) rộng rãi và một nhà khói (nhà bếp). Trong khoảng thời gian này, nhà sư Trí Thới có mời ông Tòng Hiên (là một Văn Thân ở Quảng Ngãi chạy vào Nam lánh nạn) đến ở tại chùa, để bốc thuốc và dạy chữ cho người dân ở địa phương. Sau một thời gian hoạt động, ông Tòng Hiên bị mật thám của chính quyền thuộc Pháp nghi ngờ, nên ông phải lánh qua chùa Long Phước ở Nha Mân (nay thuộc Châu Thành, Đồng Tháp). Sau, lại bị họ phát hiện, nên ông phải trở lại chùa Long Quang lần thứ hai, và được nhà chùa bảo bọc cho đến mười năm sau ông mới trở về Quảng Ngãi.
Tháng 9 năm 1945, quân Pháp trở lại Việt Nam lần thứ hai. Ủng hộ công cuộc chống Pháp của nhân dân Việt, chùa Long Quang trở thành nơi nuôi chứa của nhiều chiến sĩ hoạt động trong nội thành.
Năm 1947, hưởng ứng lời kêu gọi “Tiêu thổ để kháng chiến”, Thiền sư Trí Thới hiệp cùng tăng chúng tại đây đã tháo dỡ toàn bộ chùa Long Quang để làm vật cản ngăn tàu Pháp tại Rạch Cam; đồng thời hiến hết các đồ thờ bằng đồng để đúc đầu đạn, trong đó có một đại hồng chung cổ
Năm 1963, Thiền sư Trí Thới viên tịch.
Năm sau (Giáp Thìn, 1964), thầy Thích Chơn Khánh đến trông coi chùa. Lúc bấy giờ ngôi nhà chùa đã xuống cấp, lại được Phật tử và nhân dân trong vùng ủng hộ, nên thầy Chơn Khánh đã tiến hành xây cất lại chùa Long Quang trên nền cũ.
Khi công trình gần xong, thì bị bom đạn chiến tranh làm hư hạị nhiều nên phải làm lại, mãi đến năm Bính Ngọ (1966), ngôi chánh điện mới được xây xong.
Theo tài liệu, thì trước năm 1975, trong cuộc đấu tranh chống Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng hòa, chùa Long Quang cũng từng là nơi ở, là điểm liên lạc của nhiều cán bộ thuộc Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam ở Cần Thơ
Trụ trì chùa được gần 20 năm, năm 1983, nhà sư Thích Chơn Khánh viên tịch. Gần 10 năm sau đó, nhà chùa không có nhà sư nào đến làm chủ trì. Việc nhang đèn được một số Phật tử ở gần chùa trông coi.
Đến năm Nhâm Thân (1992), nhận được lời thỉnh cầu của các Phật tử tại địa phương, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Cần Thơ bổ nhiệm Thượng tọa Thích Bình Tâm.
Tháng 12 năm 1994, các ban ngành chủ quản hiệp cùng Trụ trì và các Phật tử đã tái thiết lại ngôi chùa Long Quang với dáng vẻ như hiện nay
Năm 2010 – 2011, ngôi chùa lại được tu sửa. Ban đầu, các vị sư của chùa tu theo phái Lâm Tế có nguồn gốc từ Trung Quốc.
Hiện nay nhà chùa đã gia nhập Giáo hội Phật giáo Việt Nam và chuyển thành hệ phái Bắc tông

Kiến trúc của chùa Long Quang

Lối kiến trúc nổi bật của chùa Long Quang:

Cổng chùa

Cổng chùa Long Quang là cổng tam quan (3 cổng và 3 mái). Cổng giữa có bảng hiệu đề chữ lớn LONG QUANG CỔ TỰ; ở trên là GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM; ở dưới là XÃ LONG HÒA – TP. CẦN THƠ.

Phần mái cổng chính khắc ký hiệu lương long tranh châu, ở giữa là biểu tượng bánh xe pháp luân đặt trên một bệ sen. Ở phần chóp nhọn của mái phụ và chính đều có khắc ký hiệu bánh xe pháp luân đặt trên bệ sen. Ở 2 bên cột cổng chính là 2 hàng chữ đối bằng tiếng Hoa. Phiên âm ra Hán Việt là:

Long đức phổ thập phương, Phật đạo hoằng thâm chánh giáo Quang minh chiếu tam giới, thiền lâm quãng nhuận chân truyền. Bên cổng phụ bên trái khắc chữ TỪ BI, cổng phụ bên phải khắc chữ TRÍ TUỆ.

Nhìn từ trong ra cổng tam quan sẽ thấy khắc tên chùa bằng chữ Hán trên cổng chính, 2 cổng phụ vẫn là 2 chữ từ bi và trí tuệ khắc bằng chữ Hán.

Hai cột cổng chính được trang trí bằng câu đối viết bằng chữ Hán được dịch nghĩa:

“Long đức phổ thập phương, Phật đạo hoằng thâm chánh giáo

Quang minh chiếu tam giới, thiền lâm quãng nhuận chân truyền”

Chánh điện

Diện tích chánh điện chùa Long Quang là 324 m2. Chùa xây theo kiến trúc thượng lầu hạ hiên.

Theo miền tây có gì được biết, thượng lầu hạ hiên là kiến trúc phần mái có 1 lầu đặt chồng lên hiên nhà (1 chóp nhọn như cái lầu trên mái nhà). rất nhiều ngôi chùa cổ, nhà cổ ảnh hưởng của trung hoa đều xây theo lối kiến trúc này: chùa nam nhã, chùa quang xuân, nhà cổ bình thủy,…

Khuôn viên trước chánh điện

Phía trước của ngôi chùa có dựng 1 tiểu cảnh Phật Đà niết bàn (cao khoảng 0,5 m) dưới gốc cây bồ đề. Đặc biệt gốc cây bồ đề được lấy giống từ bên Myanmar mang về và trồng vào 30/11/2012. Dựng tiểu cảnh này vừa thể hiện nét thanh nhã của ngôi chùa vừa che chắn tầm nhìn của khách đến chùa tham quan (Yếu tố phong thủy rất quan trọng của nhiều kiến trúc cổ).

Bên phải là một bức tượng Quan Âm Bồ Tát cao khoảng 2m đặc trên một bục cao khoảng nửa mét. Tượng Quan Âm đặt dưới một bụi tre với tán cây che phủ nắng mưa. Phía trước có hàng rào bằng bông trang khá thanh nhã.

Ngay góc bên phải chánh điện còn có 1 bia di tích lịch sử văn hóa. Nó ghi sơ lược về lịch sử hình thành và quyết định công nhận chùa là di tích cấp quốc gia.

Không gian bên trong chánh điện

Như nhiều kiến trúc xưa, chùa được xây trên một tầng gạch cao hơn nửa mét. Để đi vào bạn cần đi bọc 2 bên thành cầu thang. Chùa có 1 cửa lớn ở trước và 2 cửa sổ. Bên hông bên phải đặc đại hồng chung.

Bên hông bên trái là lối bọc ra hành lang. Chánh điện có bàn thờ gỗ 2 bậc.

Bậc cao nhất thời 3 vị:

Phật A Di Đà (ở giữa)
Đại Thế Chí Bồ Tát (Bên trái)
Quan Thế Âm Bồ Tát (Bên phải).

Bậc thấp hơn là thờ Phật Di Lặc (xung quanh có nhiều bức tượng trẻ nhỏ vui đùa). Cả 4 bức tượng đều cao khoảng 1 mét đặt trên một bàn nhỏ.

Ở trên bàn thờ là một biển hiệu sơn son thếp vàng đề 4 chữ Hán: Đại Hùng Bảo Điện. Xung quanh có khung bao khắc nhiều hoa văn tinh xảo khác nhau. Kéo dài đến cả 2 cột với hai hàng câu đối chữ Hán cũng được trang trí tương tự và sơn son thếp vàng bên trên.

Đối diện bàn thờ là 2 vị hộ pháp đặt cạnh cửa vào:

Vi Đà Hộ Pháp
Tiêu Diện Đại Sĩ.

2 bên chánh điện đặt nhiều bức tượng Phật cổ bằng gỗ khác nhau trên bàn gỗ cao khoảng 1,2m. Đây là những bức tượng gỗ được sơn màu nhiều giá trị có từ năm 1922.

Bên phải là 9 tượng La Hán mỗi tượng đều đặt đội mũ quan, ngồi trên các con linh thú khác nhau (Dê, Trâu, Kỳ Lân, Voi,…) và có các tư thế khác nhau. Kế tiếp là Địa Tạng Vương Bồ Tát, sau đó là bàn thờ Tổ Sư Đạt Ma (ở giữa) – Giám Trai (Bên trái) – Quan Công (Bên phải). Sau cùng là bàn thờ Ngọc Hoàng Đại Đế và Nam Tào (Bên trái), Bắc Đẩu (Bên phải).

Hậu Tổ

Phía sau chánh điện là bàn thờ Hậu Tổ. Trên bàn thờ là tượng Phật Chuẩn Đề. Tượng ngồi trên một con chim, con chim đặt chân trên một bệ hoa sen. Xung quanh là nhiều bài vị và di ảnh của các vị cố trụ trì của chùa Long Quang.

Đối diện bàn thờ góc phải là đặt hình ảnh các linh vị nam, góc bên trái là hình ảnh các linh vị nữ.

Một số khu vực khác gần chánh điện

Đi thẳng con đường vào từ chánh điện. Bên phải là khu vực nhà ăn và nhà bếp. Bên tay trái lần lượt là Địa Tạng Đường, Hội Trường, Bãi xe, khu Mộ Tháp, nơi ở của tăng ni và khu vực vườn.

Địa Tạng Đường là khu vực để tro cốt của các Phật tử gửi vào. Phía trước đặt một tượng Địa Tạng Vương cao khoảng 2m.
Hội trường là khu vực hội họp, tham gia các khóa học Phật giáo,…
Bãi xe là khu đất trống với mái che đầy đủ và có thể đỗ cả xe lớn.
Khu Mộ Tháp chôn cất tro cốt các Phật tử, tăng ni ngày trước,…
Phía sau có các dãy phòng của ni và tăng tách biệt riêng. Các phòng xây như các phòng trọ sát nhau.

Các hoạt động tại Long Quang Cổ Tự

Hàng năm, Chùa tổ chức 3 kỳ lễ hội lớn: cúng Thượng Ngươn (tháng giêng), cúng Trung Ngươn (tháng 7), cúng Hạ Ngươn (tháng 10); cúng Phật Đản sanh vào tháng 4.

Trải qua gần 200 năm lịch sử thăng trầm, chùa không chỉ là nơi lưu giữ, nhiều bảo vật quý hiếm mà còn là chứng nhân lịch sử khi là nơi nuôi chứa cán bộ cách mạng hoạt động bí mật trong thời kỳ chống Mỹ và chống Pháp.

Ngôi chùa đã được công nhận di tích Lịch sử – Kiến trúc – Nghệ thuật cấp quốc gia năm 2013. Đặc biệt hơn cả là năm 2017, chùa Long Quang được Hội Di sản văn hóa Việt Nam công nhận Danh hiệu “Di sản văn hóa tâm linh Việt”.

Với kiến trúc độc đáo và bề dày lịch sử, Long Quang luôn là điểm đến lý tưởng không chỉ trong giới phật tử mà cho cả những người yêu thích cảnh đẹp u ẩn, thâm sâu. Thú vị lắm khi được nghe tiếng chuông ngân nga trầm mặc bên dòng sông trôi nhẹ trong buổi chiều tà. Xa xa tiếng kinh cầu nguyện cứ đều đều vang xa để trút bỏ những phiền lụy chốn dương trần.

Trên đây là một số thông tin về Chùa Long Quang Cần Thơ mà Đồ thờ Hưng Vũ muốn chia sẻ với các bạn. Hy vọng nội dung trên sẽ giúp các bạn hiểu thêm về Long Quang Cổ Tự này.

Có thể bạn quan tâm: