Tin Tức Mới
Chùa Dâu – ngôi chùa cổ nhất Việt Nam
Chùa Dâu ở Bắc Ninh là nơi khởi nguồn tín ngưỡng thờ Tứ pháp – bốn vị nữ thần tương ứng với các hiện tượng mây, gió, sấm, chớp. Chùa Dâu Bắc Ninh là một trung tâm cổ xưa nhất của Phật giáo Việt Nam, nơi đã được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt. Chùa còn có các tên khác là Cổ Châu hay Pháp Vân, mang dấu ấn của nhiều thời kỳ lịch sử; và sở hữu hệ thống tượng phong phú, đặc biệt là các tượng Tứ Pháp uy nghi. Hãy cùng theo chân mình khám phá về ngôi chùa Dâu này nhé!
Chùa Dâu ở đâu? Chùa Dâu Bắc Ninh đường đi
Chùa Dâu ở đâu?
Chùa Dâu tọa lạc ở tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội khoảng 30km. Ngoài tên gọi là chùa Dâu, nơi đây còn có nhiều tên gọi khác như Diên Ứng tự, Pháp Vân tự, Thiền Đình tự, Cổ Châu tự.
Từ thế kỷ thứ II sau công nguyên, nơi đây là trung tâm thành cổ Luy Lâu, nằm ở phía nam, trên một khu đất rộng bên bờ sông Thiên Đức cũ.
Địa chỉ: xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh
Hướng dẫn cách di chuyển đến chùa Dâu Bắc Ninh
Để đi chùa Dâu từ Hà Nội, bạn có thể đi xuôi theo đường quốc lộ 5, đi đến Phú Thị thì rẽ theo quốc lộ 182 12 km là đến nơi.
Giới thiệu về chùa Dâu
Chùa Dâu tọa lạc ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Chùa có nhiều tên gọi: Diên Ứng tự, Pháp Vân tự, Thiền Đình tự, Cổ Châu tự. Nơi đây là trung tâm thành cổ Luy Lâu từ thế kỷ thứ II sau Công nguyên. Được xây dựng từ những năm 187 đến năm 226 mới hoàn thành, tính đến nay chùa Dâu đã ngót nghét gần 1800 năm tuổi. Chùa Dâu đang giữ kỷ lục ngôi chùa cổ nhất Việt Nam và được coi là trung tâm Phật giáo đầu tiên của nước ta.
Chùa Dâu là nơi giao thoa của nền Phật giáo từ Ấn Độ, Trung Quốc và nền văn hóa dân gian VIệt Nam. Chùa thờ nữ thần mây Pháp Vân trong hệ Tứ pháp gồm: Pháp Vân (Thần Mây), Pháp Vũ (Thần Mưa), Pháp Lôi (Thần Sấm), Pháp Điện (Thần Chớp). Bốn vị thần này khởi thủy là thần nông nghiệp, làm ra các phép mây, mưa, sấm, chớp phục vụ và ảnh hưởng đến việc đồng áng của người dân. Do ảnh hưởng của Phật giáo mà các vị thần này được hóa Phật và tôn thờ.
Ngôi chùa cổ đã trải qua không biết bao nhiêu thăng trầm của lịch sử hàng ngàn năm. Với sự bào mòn của thời gian và tàn phá của chiến tranh, chùa Dâu đã bị hư hỏng và phải xây dựng, tu sửa lại rất nhiều. Tuy vậy, những giá trị văn hóa, tâm linh được của chùa Dâu vẫn còn được gìn giữ nguyên vẹn. Đặc biệt là câu truyện về Phật mẫu Man Nương gắn liền với sự ra đời của ngôi chùa cổ này vẫn còn được lưu truyền mãi tới ngày nay. Năm 2013, chùa Dâu được Thủ tướng Chính Phủ xếp hạng thành Di tích Quốc gia đặc biệt.
Lịch sử hình thành và xây dựng chùa Dâu ở Bắc Ninh
Chùa Dâu được xây dựng từ năm 187 đến năm 226. Cho đến nay, trải qua nhiều triều đại và nhiều lần được tu sửa, chùa vẫn giữ nguyên vẻ đẹp linh thiêng vốn có của nó. Vào thời nhà Trần, vua Trần Nhân Tông đã cho Mạc Đĩnh Chi xây dựng lại chùa theo mô hình tháp chín tầng, chùa năm gian. Lúc bấy giờ chùa rất nguy nga, tráng lệ. Tuy nhiên, sau khi trải qua nhiều cuộc chiến tranh chùa đã bị mai một và tổn hại khá nhiều.
Chứng kiến rất nhiều cuộc chiến tranh lịch sử hào hùng của người dân tộc, chùa Dâu chính vì thế trở thành nơi hai nền văn hóa phật giáo từ Ấn Độ và từ phương Bắc đến giao lưu. Đây cũng là nơi các tăng sĩ đến từ Ấn Độ chọn là một trong những nơi để truyền bá Phật pháp đầu tiên từ những ngày đầu công nguyên.
Không chỉ thế, chùa Dâu còn gắn liền với sự tích về Phật Mẫu Man Nương và Tứ Pháp gồm có: Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi và Pháp Điện. Bên cạnh đó, ngôi chùa này còn thờ các tượng như: Tứ Trấn, Hộ Pháp, Kim Cương, Thập Điện Diêm Vương, Phật và Bồ Tát, La Hán… Điều này thể hiện rõ nét sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa tín ngưỡng dân gian của người Việt với Phật Giáo.
Kiến trúc độc đáo của chùa Dâu ở Bắc Ninh
Được xây dựng theo mô hình “nội công ngoại quốc”, các dãy ở chùa Dâu đều được liên kết với nhau và tạo thành hình chữ nhật bao quanh khu nhà chính. Các khu bên ngoài bao quanh gồm có tiền đường, thiêu hương, thượng điện.
Tại khu vực tiền đường, thiêu hương, thượng điện sẽ được đặt bức tượng của vị thánh thần hoặc các anh hùng nổi tiếng. Khu hậu điện đặt tượng các đức thần Phật như Quan thế âm Bồ tát, Đức ông, Tam thế và Thánh tăng. Nhìn ra lối chính giữa phía sân trước bạn sẽ thấy khu vực bái đường và tháp Hòa Phong được xây bằng những viên gạch vững chắc.
Một điểm nhấn tại chùa chính là Tháp Hòa Phong có độ cao chín tầng (ngày nay chỉ còn lại ba tầng cao 17m). Lên đến tầng hai bạn sẽ thấy bảng đá được khắc chữ “Hòa Phong tháp” và một quả chuông bên trong tháp, được đúc năm 1793 và 1817.
Kiến trúc của chùa Dâu
Tọa lạc trên một khu đất cao, rộng, bằng phẳng, cảnh quan đẹp, Chùa quay về hướng Tây, có kiến trúc kiểu “nội Công ngoại Quốc”, gồm: Tam quan, Tiền thất, Tiền đường, Thiêu hương, Thượng điện, hai dãy hành lang, Hậu đường, tháp Hòa Phong; và các công trình phụ trợ: nhà Mẫu, nhà Tổ, nhà khách, vườn tháp, ao chùa, tường bao…
Theo thuyết minh về Chùa Dâu Bắc Ninh, cổng Tam quan gồm có 3 gian, bộ khung gỗ gác trên 4 hàng chân cột, kết cấu vì nóc kiểu “con chồng, giá chiêng, cốn, bẩy”. Các cấu kiện của Tam quan đều được bào trơn đóng bén, mái lợp ngói, tường hồi bít đốc, mở thông thoáng cả 3 gian, tạo ấn tượng với du khách.
Tiền thất (bái vọng đường) gồm 7 gian, 2 chái, với mái lợp ngói, đầu đao cong, bộ khung gỗ, các vì nóc đều được kết cấu theo dạng “tiền kẻ, hậu kẻ, câu đầu, trụ nóc”, tì lực trên 4 đầu cột. Những đầu kẻ ở gian giữa được chạm hoa lá cách điệu. Nội thất bày một số bàn ghế để khách sắp lễ, trước khi vào lễ Phật.
Tiền đường gồm 7 gian, 2 chái, có 8 bộ vì kèo kiểu “câu đầu, trụ, nóc, cốn, tiền kẻ, hậu bẩy”. Trên các đầu kẻ, bẩy, cốn đều được chạm nổi hoa văn mây lá, tứ linh, tứ quý, triện dây. Ở gian giữa có 2 thành đá chạm rồng theo phong cách nghệ thuật thời Trần. Tiền đường thờ Hộ Pháp, Đức Ông, Đức Thánh Hiền, Bát Bộ Kim Cương.
Thiêu hương còn gọi là ống muống, gồm 3 gian, nối Tiền đường và Thượng điện. Hệ thống đỡ hoành mái gồm 4 bộ vì, mỗi vì đều được gác trên 4 đầu cột. Thiêu hương thờ Thập điện Diêm Vương, Mạc Đĩnh Chi và Thái tử Kỳ Đà.
Thượng điện gồm 1 gian, 2 chái, với 4 bộ vì, 4 mái đao cong. Bảo lưu được 2 bộ vì nóc kiểu “giá chiêng”, khoảng giữa gắn hình lá đề chạm nổi đôi rồng chầu mặt trời và 2 trụ trốn bên chạm nổi hình phỗng. Thượng điện Chùa Dâu Bắc Ninh thờ ai : Pháp Vân, Bà Trắng, Bà Đỏ, Thạch Quang Phật, Quan Âm thiên thủ thiên nhãn…
Hai dãy hành lang song song với nhau, nối Tiền thất và Hậu đường. Mỗi dãy gồm 22 gian và được chia thành 2 phần: hành lang phía trước 12 gian và hành lang phía sau 10 gian, được ngăn cách bởi một bộ cửa ván bưng. Hành lang phía sau là nơi thờ 18 vị La Hán.
Hậu đường gồm 9 gian, 2 dĩ, bộ khung gỗ, vì nóc kết cấu theo kiểu “trụ, quá giang, kẻ”. Hậu đường thờ Đức ông, Quan Âm, Thánh Hiền, Địa Tạng Vương, Hậu Phật. Trung tâm điện Phật có các tượng Tam Thế, Quan Âm chuẩn đề.
Tháp Hòa Phong dựng giữa sân chùa, được xây bằng loại gạch cỡ lớn, nung tới độ có màu sẫm già của vại sành, với 3 tầng, cao 15m. Tầng thứ nhất, bốn mặt đều có cửa, xây cuốn vòm. Mặt trước tầng 2 có gắn bảng đá khắc chữ “Hòa Phong tháp”. Trên cùng là vòm mái, được xây cuốn bằng gạch.
Trong lòng tháp, phía dưới có bệ thờ “Tứ trấn Thiên Vương” bằng gỗ phủ sơn, cao 1.6m; phía trên treo chuông đồng đúc năm 1793, khánh đồng đúc năm 1817. Trước cửa phía Tây có 2 tượng sóc đá, mang phong cách nghệ thuật thời Lê, bên phải có tấm bia vuông dựng năm 1738, bên trái có tượng một con cừu đá, là dấu vết duy nhất còn sót lại từ thời đầu Công Nguyên.
Ngôi chùa cổ nhất Việt Nam là ngôi chùa nào?
Được xây dựng từ những năm trước công nguyên và vẫn tồn tại cho đến bây giờ nên chùa Dâu được mệnh danh là ngôi chùa cổ nhất Việt Nam. Ngoài những kiến trúc từ thời sơ khai, chùa còn là sự kết tinh của những tinh hoa kiến trúc thời Lý, thời Trần.
Trải qua thời gian, ngôi chùa đã mất đi nhiều thứ nhưng vẫn giữ nguyên vẻ đẹp tráng lệ vốn có của nó. Chính vì vậy mà chùa vẫn là địa điểm rất nhiều người lựa chọn đến thăm.
Ngôi chùa nhiều pho tượng phật nhất Việt Nam
Được mệnh danh là nơi có nhiều pho tượng phật cổ nhất Việt Nam, những pho tượng tại chùa Dâu đều được thiết kế, chạm khắc rất tỉ mẩn, tinh xảo. Bạn sẽ được chiêm ngưỡng một quần thể những pho tượng phật do người xưa để lại thời bấy giờ.
Đặc biệt phải kể đến tượng bà Dâu, tượng Hộ pháp, 8 vị Kim cương và còn rất nhiều những tượng La Hán khác,…
Lễ hội Chùa Dâu Bắc Ninh
Hàng năm, lễ hội Chùa được tổ chức vào ngày mùng 8 tháng 4 âm lịch, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Đây được coi là lễ hội cổ nhất còn tồn tại đến ngày nay. Sử sách lưu rằng, các vua chúa thường về đây dự hội, lễ Phật, cầu đảo. Dân gian lưu truyền câu thơ: “Dù ai đi đâu về đâu/ Hễ trông thấy tháp chùa Dâu thì về/ Dù ai buôn bán trăm nghề/ Nhớ ngày mồng tám thì về hội Dâu”.
Trong dịp lễ hội sẽ diễn ra các nghi thức cổ truyền và nhiều trò diễn xướng dân gian, thu hút đông đảo người dân trong vùng và du khách thập phương về dự hội, cúng lễ, dâng hương chiêm bái. Hoạt động nổi bật là các làng tổ chức rước tượng Tứ Pháp từ chùa của làng mình về chùa Dâu “công đồng” hội tụ các yếu tố Mây + Sấm + Chớp = Mưa, đám rước gồm ngựa thờ, cờ lọng, cống bát quái… khi tới nơi thì diễn ra trò “cướp nước” đặc sắc.
Lưu ý khi đi chùa Dâu
- Chùa là nơi linh thiêng nên khi đến đây bạn không nên ăn mặc những trang phục quá màu mè và gây phản cảm làm mất đi tính trang nghiêm vốn có của chùa.
- Đến chùa, bạn nên thành tâm cầu bình an và tận hưởng vẻ đẹp an lạc, linh thiêng thay vì mải mê chụp ảnh.
- Không tùy ý đụng, chạm hay lấy bất cứ đồ vật nào trong chùa khi không được sự cho phép của nhà chùa.
- Không dẫm đạp lên cây cối, hoa cỏ hay bàn ghế trong chùa. Vứt rác đúng nơi quy định để tránh làm ô nhiễm môi trường.
- Nên xin phép trước với ban quản lý nhà chùa để được sự đồng ý nếu muốn quay phim, chụp hình.
Trên đây là một số thông tin về Chùa Dâu mà Đồ thờ Hưng Vũ muốn chia sẻ với các bạn về một ngôi chùa nằm ở Bắc Ninh . Hy vọng nội dung trên sẽ giúp các bạn hiểu thêm về ngôi chùa Dâu này nhé!
Nếu các bạn muốn tìm hiểu thêm về các ngôi chùa khác thì hãy đón đọc những bài viết mới của chúng tớ nhé.
