Chùa Miếu Nổi Gò Vấp | Khám phá Phù Châu Miếu tại Sài Gòn

Chùa Miếu Nổi Gò Vấp thuộc thành phố Hồ Chí Minh được xây dựng trên một cồn đất nhỏ rộng khoảng 2.500 mét vuông giữa sông Vàm Thuật.  Miếu Nổi Gò Vấp là một trong những công trình tín ngưỡng độc đáo bậc nhất ở Sài Gòn hiện nay.

Trong thời gian gần đây, Phù Châu Miếu được rất nhiều người ghé đến chiêm bái. Ngôi chùa với lối kiến trúc đầy độc đáo tọa lạc tại ngay giữa sông. Chính nét đặc trưng này đã khiến cho ngôi miếu cổ thêm phần nổi tiếng

Vậy sau đây hãy cùng Đồ Thờ Hưng Vũ tìm hiểu chi tiết về Phù Châu Miếu Nổi qua nội dung sau nhé!

Chùa Miếu Nổi Gò Vấp là gì?

Chùa Miếu Nổi Gò Vấp hay còn được biết tới là Phù Châu Miếu. Đây là là một địa điểm tâm linh và du lịch nổi tiếng tại Gò Vấp, TPHCM. Với kiến trúc độc đáo và lịch sử lâu đời, Miếu Nổi Gò Vấp không chỉ là nơi có tôn giáo và tâm linh, mà còn là điểm đến thu hút rất nhiều khách du lịch.

Miếu nổi Gò Vấp đến nay đã tồn tại được hơn 300 năm từ thời vua Gia Long. Nằm giữa dòng sông Vàm Thuật, điểm tâm linh dường như tách biệt hoàn toàn với thành phố xô bồ, tấp nập.

Ngôi cổ tự này có diện tích khoảng 500 m2. Miếu nằm trên một cù lao nhỏ thuộc sông Vàm Thuật. Dù sát khu dân cư nhưng chùa lại mang nét thanh tịnh và yên bình rất riêng.

Đến miếu tham quan, bạn sẽ có cơ hội nhìn ngắm lối kiến trúc vừa cổ vừa mang nét đẹp giao thoa giữa các nền văn hóa khác nhau.

Miếu Nổi Gò Vấp ở đâu?

Miếu Nổi Gò Vấp hay Miếu Phù Châu thuộc khu cù lao trên sông Vàm Thuật (xưa gọi Bến Cát), (một nhánh của sông Sài Gòn), nay thuộc phường 5, quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh.

Miếu có diện tích khoảng 550 mét vuông và được xây gần như bao trùm trên một cồn đất nhỏ hình bàn chân có diện tích khoảng 2500 mét vuông nổi giữa sông Vàm Thuật.

Dưới chân cồn đất có nhiều đá xanh lồi xung quanh.  Do địa hình khá đặc biệt nên còn có tên gọi dân gian là Miếu Nổi. Khách muốn sang Miếu Nổi phải đi bằng đò.

Vị trí Miếu Nổi Gò Vấp

Sự tích Miếu Nổi Gò Vấp

Nhắc đến điển tích về ngôi Miếu nổi Phù Châu này, dân gian đã có rất nhiều câu chuyện thú vị. Theo tương truyền, vào những năm thế kỉ 18 có một người đàn ông thường xuyên chài lưới trên đoạn sông Vàm Thuật (ngày đó còn có tên là Bến Cát).

Ông đã lưới phải một xác chết của phụ nữ, gặp cù lao ông mang lên chôn cất và lập miếu thờ. Nhưng một thời gian sau miếu thờ oan hồn này bị bỏ hoang về sau mới được người khác trùng tu xây dựng lại như bây giờ.

Thế nhưng khi đến miếu, trên văn bia ghi lại một câu chuyện khác rằng người ngư phủ quảng lưới đánh cá trên sông Vàm Thuật đã vớt được một pho tượng từ dưới đáy sông.

Lúc bấy giờ, người ta cho rằng đây là tượng Bà Thuỷ Tề nên mang lên đây lập miếu. Bên cạnh đó, những người lớn tuổi cao niên đã sống ở gần khu vực sông lại cho biết ngôi miếu trước đây được lập tạm bợ trong thời vua Gia Long.

Miếu nổi được những lái buôn trong vùng dựng lên thờ phụng, cầu mong mua bán thuận lợi, đi thuyền bình an.

Sau này, miếu được trùng tu bởi một người gốc Hoa, và có thờ thêm các vị như Phật Di lặc, Quan Âm, Thập Bát La Hán, v.v. Nên Miếu Nổi Gò Vấp càng có tiếng và cũng là một trong những nơi linh thiêng “cầu được ước thấy” của vùng.

Chùa Miếu Nổi Gò Vấp có lịch sử thế nào?

Miếu Phù Châu được tạo dựng từ lúc nào, không có sách sử ghi chép, người ta ước chừng trong khoảng thế kỷ 18, hoặc đầu thế kỷ 19. Theo truyền thuyết, vào thế kỷ 18, một người đàn ông chài lưới trên đoạn sông này đã lưới phải một xác chết phụ nữ, ông đã đem chôn lên cù lao rồi lập một miếu nhỏ để thờ oan hồn.

Ban đầu là một miếu nhỏ bằng tre và lá dừa, do các nhà buôn đường thủy cùng các bô lão trong vùng dựng thành, thờ Ngũ Hành, Long Mẫu để cầu mong được thuận buồm xuôi gió, thượng lộ bình an.

Trước năm 1975, Miếu là một điểm hành hương nổi tiếng của người dân Sài Gòn – Gia Định. Sau năm 1975, miếu gần như bị bỏ hoang. Năm 1992, một người tên Sáu Hòa đứng ra vận động sửa sang và khôi phục lại mọi hoạt động.

Ông Lục Câu, trưởng ban quản lý miếu ngày nay đã tự tay phác thảo và thực hiện tu sửa, đắp lại các hình tượng tại miếu.

Đến nay, sau nhiều lần trùng tu, Phù Châu miếu đã trở thành một ngôi miếu khang trang, kiến trúc đặc sắc mang đậm nét văn hóa Việt – Hoa, và là một trong những địa điểm tham quan nổi bật của thành phố.

Tác giả Huỳnh Minh khi viết về ngôi Miếu này có nhắc lại một chuyện truyền khẩu: Tương truyền cách nay mười mấy năm, trên sông Bến Cát trước ngôi miếu thường có cặp cá bông to lớn nổi lờ đờ trên mặt nước.

Mọi người trông thấy cho đó là cặp cá thần của bà cậu, đồng bào quanh vùng không ai dám đá động gì cả, mỗi lần nổi lên như vậy thì trong làng có chuyện lục đục không an, hoặc ra điều cho người chết đuối dưới sông.

Miếu Nổi Gò Vấp Hồ Chí Minh có gì đặc biệt?

Miếu Nổi Phù Châu trở nên vô cùng nổi tiếng và được nhiều du khách gần xa biết đến qua rất nhiều điểm đặc sắc:

1. Cảnh quan đặc sắc ở chùa Bà Miếu Nổi Gò Vấp

Quan cảnh vô cùng đặc sắc của nơi đây đã để lại rất nhiều ấn tượng sâu sắc cho những ai đã đến đây ghé thăm. Ngôi miếu 500m2 nằm lặng yên trên cù lao có diện tích hơn 2500m2.

Tách biệt khỏi đất liền và nằm gọn trên cù lao của con sông Vạm Thuật yên bình nên khách thập phương ghé thăm phải sử dụng phương tiện đặc biệt.

Trên con đò sang từ xa, bạn đã thấp thoáng thấy hình ảnh ngồi chùa như nổi trên mặt sông. Đặc biệt hơn, khung cảnh bốn bề đều là sông nước êm ả lặng lẽ hiện diện khác biệt hoàn toàn so với sự sầm uất, đông đúc của đất liền.

Nếu nhìn toàn cảnh, xung quanh là đá và cây xanh um tùm, có lẽ điều này làm nên nét đẹp huyền bí cho ngôi miếu.

2. Kiến trúc độc đáo ở Miếu Nổi quận Gò Vấp

Gần như bao trùm trên một cù lao nhỏ nổi giữa sông, chùa Miếu Nổi hướng về phía Nam, được xây dựng theo hình chữ Tam. Phần mái âm dương chạm trổ hình rồng được lợp bên trong cả 3 tòa nhà nối tiếp nhau.

Tất cả đều được tráng bằng loại men màu xanh ngọc. Những chi tiết này đã tạo nên sự bắt mắt nhưng để làm nên sự nổi bật và choáng ngợp thì hàng trăm hình ảnh rồng xuất hiện trong hầu hết không gian của Miếu.

Từ bên ngoài đi vào, bạn đã thấy được hình đôi rồng to lớn uốn lượn hai bên cù lao. Đôi rồng này được thiết kế tinh xảo, cao khoảng 3m với phần đầu rồng hướng lên thể hiện sự oai hùng.

Tiếp đó, khi bước vào cổng, bạn cũng sẽ dễ dàng nhận thấy hai chiếc cốt có hình ảnh của rồng uốn lượn, theo dáng đối đầu tạo sự uy nghiêm cho miếu. Bên trong miếu, còn có thêm 8 chiếc cột và mỗi chiếc cột cũng đều được chạm khắc thành hình rồng.

Cách hoa văn trang trí trong miếu được sử dụng khéo léo, người tu sửa sử dụng những họa tiết xưa đặc trưng như rồng chầu, Long, Ly, Quy, Phượng. Tất cả đều được điêu khắc và chạm trổ tinh tế tỉ mỉ.

Phong cách tín ngưỡng cổ xưa đã được khắc họa rõ nét và độc đáo, chính vì thế mà Miếu Nổi Gò Vấp mới được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp thành phố.

3. Những hoạt động đặc sắc tại Miếu Nổi

Vào các dịp đại lễ lớn như các ngày rằm tháng Giêng, rằm tháng 7 hoặc rằm tháng 2, Miếu Nổi sẽ tổ chức rất nhiều hoạt động mang văn hóa truyền thống đặc trưng của miếu.

Đối với những người hành hương thì miếu cũng là nơi diễn ra các hoạt động dâng lễ cúng, cầu tài lộc, tình duyên, công việc được thăng tiến, v.v. Cuối năm hoặc đầu năm mới, miếu cũng có rất nhiều hoạt động trả lễ, khai xuân diễn ra rất sôi nổi và đông đúc.

Dâng lễ xong, Miếu Nổi còn cho người dân phóng sanh cá, rùa hoặc các loại chim thể hiện sự thành tâm của mình. Bên cạnh các hoạt động kể trên, một số thông tin còn cho biết coi bói ở chùa Miếu Nổi rất hay nhưng thực tế thì người xem bói ở đây không liên quan gì đến miếu.

Kiến trúc Phù Châu Miếu

Quang cảnh mặt tiền Miếu Nổi“ Cảnh trí của cuộc đất nhỏ nhô lên giữa dòng sông rất thơ mộng. Chung quanh có cây cao bóng mát. Khách thừa lương mến cảnh tịnh liêu, trong những ngày rảnh rỗi thường đến đây du ngoạn.

Vì chốn này vắng vẻ, xa thành thị, riêng biệt thự một khu vực trời nước bao la. Phải là nơi lý tưởng cho những ai có tâm hồn thầm lặng… ” Miếu Phù Châu nằm trên cồn đất nhỏ diện tích khoảng 2500 mét vuông, bốn bề là sông nước.

Hai bờ sông, bờ Tây là khu dân cư (thuộc phường 5, Gò Vấp), bờ Đông là vùng chuyên canh (thuộc phường An Phú Đông, quận 12), bao gồm cả hai bến đò Miếu Nổi và Bến Cát, nay còn lưu giữ đôi chút khung cảnh miệt vườn của vùng đất Gia Định xưa.

Mặt tiền miếu quay về hướng Nam, được cất theo kiểu chữ tam (三), gồm ba toà nhà nối liền nhau bởi hai sân thiên tỉnh hẹp có lợp mái. Mái lợp ngói âm dương tráng men xanh ngọc, gồm hai tầng chồng khít lên nhau.

Trên nóc mỗi toà nhà đều trang trí rồng chầu hạt ngọc, rồng chầu tháp Cửu phẩm, rồng chầu cuốn thư. Trên bốn đầu đao cong lên có gắn hình tượng Long, Ly, Quy, Phụng và các họa tiết: hoa cúc dây, lá nho, sông nước… Các bức tường được quét vôi màu hồng đậm, các mí cửa sơn màu đỏ.

Toàn bộ kiến trúc trong miếu được trang trí tinh xảo, đắp nổi hình rồng, phượng và cẩn sứ, các mái vòm cũng được cẩn sứ và ghép hình tỉ mỉ. Hai bên tường được cẩn sành mô tả các hình tượng tính ngưỡng dân gian.

Trong khuôn viên miếu có cây si cổ thụ tồn tại gần 100 năm. Xung quanh khuôn viên có ghế đá, dành cho du khách đến nghỉ chân và ngắm cảnh.

Chùa Miếu Nổi Gò Vấp thờ ai?

Phía ngoài có miếu nhỏ thờ ông Hổ, một dạng tín ngưỡng sơ khai mang màu sắc Vật linh giáo do người Hoa mang theo từ quê hương tới. Bên trong miếu đặt một bệ thờ giả sơn với năm tượng hổ ở tư thế chồm.

Khu trung tâm thờ tự của miếu chia làm ba phần: tiền điện, trung điện và chính điện.

• Tiền điện: Chính giữa thờ Phật Di Lặc, hai bên thờ Phật Tổ Như Lai và Địa Mẫu. Phía trước là Quan âm Chuẩn Đề ngồi trên toà sen với 18 cánh tay đang cầm pháp khí. Dọc bên tường treo hai bức phù diêu Thập Bát La Hán.
• Trung điện: Chính giữa thờ Tề Thiên Đại Thánh. Xung quanh là bao lam bằng gỗ chạm lọng theo mô típ: tiên nữ dâng đào với 4 chữ khắc: “Thánh Gia bảo điện”. Nối liền trung và chính điện là một sân thiên tỉnh hẹp có đặt hai lư hương to cẩn sành nhiều màu.
• Chính điện: Chính giữa thờ Ngũ Hành Thánh Mẫu, bên trong đặt năm lọ tượng gỗ thờ Kim, Thủy, Hỏa, Thổ, Mộc. Trước điện kê bàn hương án, thờ Bà Chúa Xứ Châu Đốc và Cửu Huyền.

Bao xung quanh điện thờ là bao lam bằng gỗ chạm long với chủ đề: tứ linh, mai lan cúc trúc; phía trên có hàng chữ: “Hành Thánh Mẫu bảo điện “. Bên phải chính điện thờ Quan Công, bên trái thờ Bao Công.

Đối diện điện thờ Ngũ Hành Thánh Mẫu là điện thờ bà Kim Mẫu, Địa Mẫu, Long Thần, Hộ pháp. Trên tường trang trí những bức phù điêu màu sắc rực rỡ hình tùng hạc, Phật Di Lặc.

Văn hóa tín ngương tại Miếu Nổi Gò Vấp

Lúc đầu, miếu chỉ thờ Ngũ Hành Thánh Mẫu và Tề Thiên Đại Thánh – những vị thần theo người Trung Hoa là anh minh, yêu dân, giúp đỡ mọi người (Bao Công, Tề Thiên…) và các dạng tín ngưỡng sơ khai (thờ Hổ, Lân).

Về sau thờ thêm Phật Di Lặc, Quan Âm, Thập Bát La Hán và những vị thần dân gian Việt Nam như Bà chúa xứ Châu Đốc, Cửu Huyền Thất Tổ…

Trước năm 1975, nơi đây tổ chức lễ hội vào ngày mùng một, ngày rằm (âm lịch) và ngày vía của các vị thần miếu, rất đông khách thập phương đến cúng lễ. Ngày nay chỉ tổ chức vào rằm tháng Giêng, tháng Hai và tháng Bảy.

Lưu ý khi đi chùa Miếu Nổi Gò Vấp

Dù là đến chùa Miếu Nổi để tham quan hay chiêm bái thì bạn cũng cần lưu ý một số điều. Vì đây là điểm đến tâm linh nên sẽ không giống với những điểm du lịch bình thường.

Hãy cùng xem thử đó là những điều gì nhé!

• Cần chú ý đến trang phục của mình. Không nên mặc trang phục hở hang hoặc gây phản cảm.
• Không tự ý lấy bất kỳ đồ vật nào nếu chưa được sư thầy cho phép.
• Chùa Miếu Nổi là chốn trang nghiêm, chú ý không gây ồn ào, mất trật tự.
• Khi ra vào chùa miếu, bạn nên di chuyển bằng cửa hai bên và đừng đi bằng cửa chính.

Chùa Miếu Nổi là một trong những chốn tâm linh nổi tiếng linh thiêng tại Sài Gòn. Nếu có thời gian, bạn hãy thu xếp để đến đây chiêm bái, cầu an nhé! Để tham quan chùa Miếu Nổi,

Trên đây là một số thông tin về Miếu Nổi mà Đồ Thờ Hưng Vũ muốn chia sẻ với các bạn về một ngôi miếu đây là một trong những điểm du lịch tâm linh ngay giữa lòng Sài Gòn. Hy vọng nội dung trên sẽ giúp các bạn hiểu thêm về Miếu Nổi cũng như nghệ thuật chạm khắc độc đáo ở nơi này nhé!

Nếu các bạn muốn tìm hiểu thêm về các ngôi Miếu khác thì hãy đón đọc những bài viết mới của chúng tôi nhé!