Lễ Vu Lan là gì? Nguồn Gốc và Ý Nghĩa Lễ Vu Lan

Lễ vu lan là ngày lễ vào ngày 15/7 âm lịch hay còn gọi là rằm tháng bảy hằng năm.

Theo dân gian, là ngày mở cửa ngục, ân xá cho vong nhân nên có lễ cúng Cô Hồn cho các vong linh không nhà cửa không nơi nương tựa,

không có thân nhân trên Dương thế để thờ cúng, và là ngày mọi tù nhân ở địa ngục có cơ hội được xá tội, được thoát sanh về cảnh giới an lành. Vào tháng cô hồn (hết 1 tháng 7 âm lịch, còn rằm tháng 7 là ngày chính)

Người Trung Quốc và người Việt Nam theo phong tục dân gian tin là tháng không may mắn và có những điều kiêng kỵ, cũng như là khuyến khích ăn chay và làm việc từ thiện.

Còn ở Việt Nam lễ vu lan hay còn được gọi là vu lan báo hiếu là dịp để mọi người bày tỏ lòng thành kính, báo hiếu với cha mẹ và các bật sinh thành, ông bà tổ tiên.

Lễ Vu Lan

hay còn được gọi là lễ Báo hiếu, trùng với ngày Rằm tháng 7 (lễ Xá tội vong nhân). Ngày lễ là dịp trọng đại để báo ân và bày tỏ lòng biết ơn đối với cha mẹ, tổ tiên.

Bài viết sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về nguồn gốc, ý nghĩa và những nghi thức cần có trong mùa Vu Lan báo hiếu.

là đại lễ quan trọng cho nhiều nước Á Đông. Vào ngày này, phận làm con sẽ làm nhiều điều có ý nghĩa để tỏ hiếu với cha mẹ, ông bà và cũng để giúp đỡ những linh hồn đói khát. Vì thế, ai cũng nhất định phải biết lễ Vu Lan là ngày nào, rơi vào ngày mấy trong năm, ý nghĩa lễ Vu Lan và chúng ta phải làm gì trong ngày này.

NGUỒN GỐC CỦA NGÀY LỄ VU LAN LÀ GÌ?

Vu Lan có nguồn gốc từ sự tích Đại Đức Mục Kiền Liên (một trong 2 đệ tử của Phật Thích Ca) đã cứu mẹ mình khỏi kiếp ngạ quỷ nhờ lòng đại hiếu công ơn. Vu Lan tiền thân là ngày lễ để tưởng nhớ công ơn của cha mẹ, cả kiếp này và kiếp trước.

Theo kinh Vu Lan, Đại Đức Mục Kiền Liên tu luyện nhiều phép thần thông để dùng phép nhìn khắp đất trời tìm mẹ của ông là bà Thanh Đề. Thấy mẹ mình gây nhiều ác nghiệp, bị sanh làm ngạ quỷ, đói khát và hành hạ khổ sở nên ông đã đem cơm xuống địa ngục để dâng mẹ.

Tuy nhiên, đói khát lâu ngày nên khi ăn, mẹ ông dùng một tay che bát cơm của mình nhằm mục đích không bị các cô hồn khác đến tranh cướp dẫn đến cơm bỗng chốc hóa thành lửa đỏ khi vừa đưa lên miệng.

Không thành, ông quyết tâm cứu mẹ bằng cách quay về tìm Phật (theo kinh Vu-Lan-bồn), Phật dạy: “Dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu mẹ ông đâu. Chỉ có một cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày Rằm tháng bảy Âm lịch là ngày thích hợp để cung thỉnh chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó”.

Theo lời Phật, Mục Liên đã giải thoát được mẹ khỏi chốn ngục tù. Từ đó, lễ Vu Lan được ra đời và ai muốn báo hiếu, giải thoát cho mẹ thì cứ làm theo cách này (Vu-Lan-Bồn Pháp).

Ý NGHĨA LỄ VU LAN BÁO HIẾU

Ngày nay, lễ Vu Lan báo hiếu có 4 ý nghĩa lớn:

Ý nghĩa thứ nhất: Là ngày báo hiếu

Mọi Phật tử và người dân đều trông chờ đến ngày Vu Lan để đến lễ Phật, cầu nguyện cho cha mẹ kiếp những kiếp trước khỏi cảnh khổ nghiệp và cầu bình an, sức khỏe cho cha mẹ hiện tại.

Ý nghĩa thứ hai: Là ngày cứu khổ

Mọi người trong ngày này sẽ cúng cô hồn để cứu rỗi nhưng linh hồn không nơi nương tựa, giải đảo huyền (nạn bị treo ngược) trong địa ngục. Vì thế, Phật tử sẽ đến chùa tụng kinh Vu Lan và kinh Báo ân.

Ý nghĩa thứ ba: Là ngày tri ân và báo ân

Ý nghĩa lễ Vu Lan là để đền đáp 4 ân nặng lớn nhất của đời người (ân Cha mẹ, ân Thầy tổ, ân Quốc gia và ân Chúng sinh), người dân và Phật tử sẽ thực hiện phóng sinh, bố thí, làm nhiều việc thiện lành và đến chùa cầu tụng kinh.

Ý nghĩa thứ tư: Là ngày hiếu thuận với cha mẹ

Với nét truyền thống đẹp đẽ là cài hoa hồng vào dịp ngày Vu Lan, chúng ta thể hiện sự hiếu thảo với cha mẹ, bà con. Đặc biệt, bạn phải chăm sóc cha mẹ khi đau ốm, bệnh tật cả về đời sống vật chất lẫn tinh thần.

 NGÀY LỄ VU LAN NÊN LÀM GÌ?

Có 6 điều mà phận làm con nào cũng phải biết khi đến đại lễ Vu Lan. Ngày lễ Vu Lan nên làm gì? Hãy xem 6 điều quan trọng sau đây nhé:

• Chuẩn bị mâm lễ cúng

Cúng là một nghi lễ truyền thống của người dân và Phật tử, đặc biệt là ngày Rằm và các đại lễ lớn trong năm như Vu Lan.

Riêng lễ Vu Lan sẽ có tổng cộng 4 lễ cúng là cúng Phật, cúng thần linh, cúng gia tiên và cúng thí thực cô hồn.

Trình tự cúng như sau: Cúng gia tiên ban ngày -> Làm lễ phóng sinh -> Cúng chúng sinh cho các vong hồn lang thang,

đói khát (Xá tội vong nhân). Về cúng chúng sinh thì tốt nhất là thực hiện vào chiều tối, ngoài cổng và không cúng trong nhà.

Mâm cúng Vu Lan thường bao gồm: cháo loãng, gạo & muối, xôi và các loại chè, bánh, trái cây, hoa, vàng mã… tùy thuộc vào từng điều kiện gia đình mà có thể có không không có mâm cúng này

Mâm cúng Phật: trái cây, hoa, xôi, chè hoặc các món chay

Mâm cúng thần linh: Rượu, trái cây, hoa tươi, trà, gà luộc nguyên con, bánh chưng đã lột lá…

• Làm lễ cầu siêu và phóng sinh

Nhiều nhiều có tục lệ cúng cầu siêu và phóng sanh để cứu khổ, cứu nạn, lấy công đức và thể hiện lòng tư bi của mình với sinh vật ngoài kia. Dịp Rằm tháng 7,

bạn có thể thực hiện phóng sanh cá, chim chóc, động vật hoang dã,…

Không chỉ riêng lễ Vu Lan mà việc phóng sanh bất kỳ khi nào cũng là một cách để làm phúc cho đời, cho mình và để chúng ta cảm thấy thanh tịnh hơn.

Không nên dựa vào việc này mà khoe khoang, theo số đông.

• Ăn chay hành thiện tích đức

Không giết hại động vật, không ăn những thực phẩm từ động vật như tôm, cá, thịt trong ngày Rằm lễ Vu Lan sẽ tích được cho con cháu về sau và báo hiếu cho cha mẹ.

Ngoài ăn chay trong Chùa ngày lễ ra thì bạn có thể tự làm các món chay tại nhau thì ý nghĩa cũng đều như nhau. Ăn chay cực tốt cho sức khỏe và theo lối sống lành mạnh thời hiện đại.

• Đi chùa cầu bình an cho cha mẹ

Trong mùa Vu Lan, bạn nên dành nhiều thời gian hơn cùng gia đình để đi chùa thắp hương, cầu nguyện cho Phật che chở cho gia đình, cha mẹ được sống khỏe mạnh và tích nhiều công đức.

Với những ai không may mắn còn cha mẹ ở bên cạnh thì cũng cầu xin đức Phật dẫn lối chỉ đường cho cha mẹ theo ánh sáng nơi Phật pháp. Như vậy sẽ giúp cha mẹ an nghỉ nơi suối vàng, được siêu thoát.

• Bày tỏ tình cảm với cha mẹ

Lễ Vu Lan là dịp để thể hiện tình yêu thương của mình đối với cha mẹ, bạn có thể nhân dịp này nói ra những lời yêu thương. Cha mẹ là thế, đôi khi không cần gì hết ngoài những lời nói chân thành.

Đôi khi một cái ôm nhẹ nhàng từ phía sau, một câu nói tình cảm hay món quà nho nhỏ, một bữa ăn chăm chút cẩn thận,… đều là những món quà lớn lao.

• Mua quà tặng cho cha mẹ

Cuối cùng, hãy dành tặng cha mẹ một món quà nào đó thật ý nghĩa, cha mẹ sẽ cảm thấy ấm lòng.

Cha mẹ là người sinh thành, nuôi dưỡng và giáo dục chúng ta nên người. Vậy nên, hãy sống thật tốt để đối đáp lại công ơn nuôi dưỡng ấy.

Những món quà lễ vu lan được người con chọn nhiều là đồng hồ đeo tay, trang sức, các thiết bị chăm sóc sức khỏe,…

Những hoạt động lễ vu lan tại Việt Nam

Tại Việt Nam, việc cúng Rằm tháng Bảy bao giờ cũng phải cúng ở chùa trước, rồi mới đến cúng trong nhà. Lễ này thường được làm vào ban ngày,

Tránh làm vào ban đêm, khi mặt trời đã lặn. Mỗi nhà có mâm cơm cúng trước nhà, để cúng những vong linh bơ vơ không gia đình, còn gọi theo dân gian là cúng cô hồn.

Vào ngày này, mọi gia đình đều cúng hai mâm: cúng tổ tiên tại bàn thờ tổ tiên và cúng cô hồn ở sân trước nhà hoặc trên vỉa hè ,thời gian cúng có thể là vào buổi sáng, trưa hoặc chiều. Nhớ là không được cúng vào ban đêm.

Trên mâm cúng tổ tiên, gia đình bày đặt một mâm cỗ mặn, tiền vàng và cả những vật dụng dành cho người cõi Âm tức đồ mã làm bằng giấy có tính tượng trưng nhưng hình dạng giống như đồ thật như vàng mã giày dép, quần áo…

đến những vật hiện đại: nhà cao tầng, xe ô tô, xe máy, điện thoại… để cho người cõi Âm có được một cuộc sống tiện nghi giống như người Dương trần.

rên mâm cúng cô hồn thì lễ vật gồm có: quần áo cô hồn với nhiều màu sắc, các loại bỏng ngô, chè lam, kẹo vừng, mía, bánh quế, cháo, tiền vàng, cốc nước lã hoặc rượu, cốc gạo trộn lẫn với muối, ngô, khoai lang luộc, cháo hoa… và những lễ vật khác dành cho những cô hồn, ma đói không nơi nương tựa.

Vào ngày lễ Vu Lan ở Việt Nam thường có hình ảnh Bông hồng cài áo, là cài bông hồng cho những ai còn mẹ và bông trắng cho những ai mất mẹ, nhắc nhở về lòng hiếu thảo và tình người. Nghi thức này do thiền sư Thích Nhất Hạnh khởi xướng trong cuốn sách viết năm 1962.

NHỮNG HÌNH ẢNH LỄ VU LAN ĐẸP TẠI VIỆT NAM

Tại mỗi quốc gia sẽ có những cách thức đón nhận ngày lễ Vu Lan khác nhau. Cùng ngắm nhìn lại những hình ảnh lễ Vu Lan đẹp tại Việt Nam để cảm nhận và gìn giữ giá trị truyền thống lâu đời.

Rằm tháng 7 nào cũng phải cúng ở chùa trước rồi mới tới cúng tại gia. Theo tín ngưỡng thờ cúng thì vào khoảng chiều muộn, người dân bắt đầu “cúng cô hồn” với một mâm cơm trước nhà để cúng cho các vong linh không nhà, không cửa.

Vào ngày này, mỗi gia đình sẽ có 2 mâm cúng. Một là cúng tổ tiên, hai là cúng cô hồn.

Trên mâm cúng đầy đủ cỗ mặn, tiền vàng, đồ mã làm bằng giấy, các loại bỏng ngô, chè lam, kẹo vừng, kẹo dồi, bánh quế, 12 chén cháo, tiền vàng, cốc nước lã hoặc rượu, cốc gạo trộn lẫn với muối,… sẽ có sự khác nhau giữa các địa phương.

Sau khi cúng xong, họ sẽ gọi những đứa trẻ đến để nhảy vào lấy thức ăn (hay còn gọi là giật cô hồn).

Nguồn gốc và ý nghĩa của nghi thức cài hoa trên ngực áo trong ngày lễ Vu Lan:

Nghi thức này bắt nguồn từ Sư Thầy Thích Nhất Hạnh trong cuốn tùy bút Bông Hồng cài áo. Ngài đã tặng cho một cô gái gài hoa hồng trắng lên áo tràng vào Ngày của Mẹ ở Nhật Bản năm 1962. Từ đó, nghi thức này được ứng dụng nhiều tại các chùa như một biểu tượng về lòng biết ơn.

• Hoa hồng đỏ dành cho những ai còn cha mẹ. Nhắc nhở bạn hãy trân trọng thời gian bên cạnh đấng sinh thành và chăm sóc, báo hiếu cho cha mẹ.
• Hoa hồng trắng dành cho những ai mất cha hoặc mất mẹ. Gợi nhớ về hình ảnh cha mẹ và luôn luôn nỗ lực tu tập, sống và trân trọng khoảnh khắc thực tại, yêu thương gia đình
• Hoa hồng vàng xuất hiện trên ngực áo của các tu sĩ, tăng ni. Mang ý nghĩa về sự phổ độ chúng sinh, chứng đạt giác ngộ để đền ơn cha mẹ nhiều đời nhiều kiếp.

Tại Chùa vào buổi tối sẽ có nghi thức “Bông hồng cài áo” với cài bông hồng cho những ai còn mẹ và bông trắng cho những ai mất mẹ. Tại mỗi địa phương lại tiếp tục có thêm những tục lệ riêng. Đơn cử như ở Quy Nhơn có xếp thuyền giấy rồi thả ra biển để tưởng nhớ nạn mất tích vượt biên ngoài biển vào những năm 1980-90.

Vào “tháng cô hồn”, người dân có xu hướng kiêng kỵ làm những điều lớn như khởi sự kinh doanh, xây nhà cửa, mua bán đất đai,… và tránh các hoạt động đi chơi đêm, mua sắm, đi bơi lội vì theo phong tục tin thì đây là tháng kém may mắn.

Trên đây là tất cả những thông tin quan trọng nhất về Ngày lễ Vu Lan là ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa Vu Lan,…. mà ai cũng phải biết.

 Thả đèn hoa đăng

Từ lâu, thả đèn hoa đăng đã trở thành nghi thức truyền thống trong ngày Vu Lan báo hiếu. Nghi thức còn là một phần không thể thiếu của Phật giáo, với ý nghĩa cầu siêu cho những người đã khuất. Mỗi ngọn đèn hoa đăng đều được thiết kế tỉ mỉ với ngọn nến được thắp sáng trước khi thả xuống sông, kèm theo những ý niệm tốt lành và lời nguyện cầu an lạc.

Những việc nên và không nên làm trong ngày lễ Vu Lan

Lễ Vu Lan không chỉ là ngày quan trọng trong Phật giáo với ý nghĩa tưởng nhớ công ơn cha mẹ và tổ tiên, mà còn trùng với Rằm tháng 7 – lễ Xá tội vong nhân. Vậy nên, theo tín ngưỡng dân gian, mọi người cần tuân thủ một số quy tắc về những việc nên và không nên làm vào dịp lễ này.

Trên đây là một số thông tin về Lễ Vu Lan mà Đồ Thờ Hưng Vũ muốn chia sẻ với các bạn. Hy vọng nội dung trên sẽ giúp các bạn hiểu thêm về Lễ Vu Lan cũng như tiền thân của Phật  ở nơi này nhé!

Nếu các bạn muốn tìm hiểu thêm về các thông tin khác thì hãy đón đọc những bài viết mới của chúng tôi nhé!