Chùa Hương Hà Nội: Lịch sử, kiến trúc, lễ hội và kinh nghiệm du lịch

Chùa Hương Hà Nội ở tỉnh nào? Nguồn gốc hình thành nơi đây ra sao? Lễ hội chùa Hương được tổ chức khi nào? Từ lâu Chùa Hương tại Hà Tây cũ đã là điểm đến tâm linh đầu năm được nhiều du khách lựa chọn.

Nơi đây với nhiều quần thể di tích đã được công nhận và gắn liên với văn hóa Việt Nam. Vậy khi tới Chùa Hương cần lưu ý gì? Nếu tới đây thì nên đi thăm qua vị trí nào? Cùng Đồ Thờ Hưng Vũ tìm hiểu qua nội dung sau nhé!

Vị trí chùa Hương

Mục Lục

Giới thiệu Chùa Hương

Chùa Hương (cách gọi dân gian) hay Hương Sơn là một quần thể văn hóa – tôn giáo của Việt Nam, gồm hàng chục ngôi chùa thờ Phật, các ngôi đền thờ Thần và các ngôi đình thờ tín ngưỡng nông nghiệp. Trung tâm của cụm đình đền chùa này là chùa Hương (tức chùa Trong) nằm trong động Hương Tích ở hữu ngạn sông Đáy, thuộc xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội.

Quần thể Hương Sơn là một trong 21 Khu du lịch Quốc gia của Việt Nam và là Di tích Quốc gia Đặc biệt theo quyết định 2082/QĐ-TTg năm 2017.

Chùa Hương có lịch sử thế nào?

Chùa Hương có lịch sử từ thế kỷ 15. Ngôi chùa được xây dựng với quy mô chính vào khoảng cuối thế kỷ 17, sau đó bị hủy hoại trong chiến tranh Đông Dương năm 1947, sau đó được phục dựng lại từ năm 1989 do Hòa thượng Thích Viên Thành dưới sự chỉ dạy của cố Hoà thượng Thích Thanh Chân.

Lịch sử kể rằng khi xưa vua Lê Thánh Tông đi tuần thú qua đây lần thứ 2 vào tháng giêng năm Đinh hợi, niên hiệu Quang thuận thứ 8 (1467) đã đóng quân nghỉ lại ở thung lũng này và cho quân lính thổi cơm ăn, vua xem thiên văn thấy vùng này lâm vào địa phận của sao Thiên Trù, (một sao chủ về sự ăn uống và biến động) nên nhân đấy đặt tên là chùa Thiên Trù.
Ba vị Hòa thượng đời vua Lê Thánh Tông 1442 – 1497 đã tìm thấy động Hương Tích và dựng lên thảo am Thiên Trù. Kể từ đó động Hương Tích được gọi là chùa trong, Thiên Trù gọi là chùa ngoài, rồi người ta lấy tên chung cho hai nơi và cả khu vực là chùa Hương hay “Hương Thiên Bảo Sái”.
Sau thời kỳ ba vị Hòa thượng khai sáng, chùa Thiên Trù chùa Hương gián đoạn trụ trì, mãi tới niên hiệu Chính Hòa năm thứ bẩy 1686 của thời vua Lê Trung Hưng. Hòa thượng Trần Đạo Viên Quang, (tương truyền cũng là một quan chức trong triều đình đã treo ấn từ quan để đi tu) mới lại tiếp tục công việc tạo dựng.
Trải qua nhiều đời chư Tổ gây dựng, đến nửa đầu thế kỷ 20, nơi đây được khách thập phương ngợi ca ví như tòa lâu đài tráng lệ “Biệt chiếm nhất Nam thiên”.

Nhưng đáng tiếc ngày 11 tháng 2 năm Đinh Hợi 1947, thực dân Pháp đưa quân vào đây đốt phá, biến Thiên Trù thành đống gạch vụn tro tàn.

Năm 1948, giặc lại vào đốt phá lần nữa, rồi năm 1950 quân Pháp lại cho máy bay thả bom khiến cho cao chất ngất mấy tòa cổ sái của Thiên Trù bị san phẳng. Dấu vết xưa của Thiên Trù hiện nay chỉ còn lại vườn Tháp, trong đó có Bảo Tháp Viên Công, một công trình nghệ thuật đất nung của thế kỷ thứ 17 và cây Thiên Thủy Tháp.
Năm 1951, Hoà thượng Thanh Chân đã cho dựng lên từ đồng tro tàn đô nát 6 gian nhà tranh đề có nơi tu hành và nhang khói. Vào năm 1989, dưới sự trụ trì của cố Thượng tọa Thích Viên Thành, Ban xây dựng Chùa Hương đã khởi công tái thiết lại chùa Thiên Trù đến năm 1991 thì khánh thành. Năm 1994, cổng Nam Thiên Môn cũng được hoàn thành, đứng sừng sững giữa núi rừng Hương Sơn.

Những năm sau này, tiếp nối Tông phong Hương Tích, Thượng tọa Thích Minh Hiền – trụ trì đời thứ 12 – mở mang xây dựng thêm nhiều công trình mới, để đến ngày nay, chúng ta đến đây được chiêm ngưỡng quần thể kiến trúc nguy nga, hoành tráng, rất đẹp.

Theo cuốn Hương Sơn thiên trù thiền phả, một vị hòa thượng được lệnh của chúa Trịnh (sau khi đi tuần thú) xác định địa điểm và cho xây dựng chùa Hương Tích ở Hà Nội từ đời Lê Huy Tông dưới niên hiệu Chính Hòa (1680 – 1704). Trong khi theo sách Hương Sơn báu quyển, chùa Hương Tích ở Hà Tĩnh là một động cao và khuất, thường có mây mù bao phủ.

Vậy vì sao lại có thêm một chùa Hương Tích “phiên bản” ở phía Bắc?

Câu trả lời là vào thời Lê – Trịnh, các vua Lê – chúa Trịnh phần lớn có quê ở xứ Thanh (xem Hoàng Lê nhất thống chí của Ngô gia văn phái) nên các phi tần, mỹ nữ đa số được chọn tuyển ở miền Hoan Châu. Hằng năm các cung phi, cung nữ Thanh – Nghệ – Tĩnh thường trẩy hội chùa Hương trên núi Hồng Lĩnh vào ngày 18 – 2 âm lịch bằng đường thủy qua cửa Hội Thống (gần Cửa Lò bây giờ).

Mỗi lần những “người đẹp” đi xa như vậy khiến chúa Trịnh rất phân vân (tuy đã bố trí lính vệ phục dịch dọc đường), do đó chúa Trịnh mới gọi một vị hòa thượng xác định địa điểm ở miền rừng núi Hà Sơn Bình để xây chùa Hương Tích thứ hai mà thờ vọng để các “người đẹp” đi trẩy hội gần hơn (theo dẫn giải của ông Bùi Văn Nguyên, nguyên tổng thư ký Hội Văn nghệ dân gian VN).

Như vậy nhờ “sáng kiến” của chúa Trịnh mà Việt Nam có hai chùa Hương Tích. Thuyết này có phần vô lý, vì đời vua Lý Thánh Tông đã đến Vùng Hà Tây ngày nay và ngự đặt tên Thiên Trù. Trong tín ngưỡng dân gian, các thầy pháp, thầy thống, thậm chí nhà sư,… đều về Vùng Hương Tích – Hà Tây để tìm mua phong khương, địa liền để hành phù, chữa bệnh.

Nếu như Hương Tích thật ở Hà Tĩnh thì không thể có hành động này được. Vì tín ngưỡng miền Bắc cho rằng, khi Quan Âm nhập động đã phun nước từ kim khẩu tưới cây nên phong khương, địa liền ở đây có linh tính, rất tốt. Mà truyền thuyết của dân gian thì khó mà ảnh hưởng bởi mệnh lệnh hành chính mà bị sai lệch được.

Chùa Hương Hà Tây là một ngôi chùa trọng yếu trong tâm linh dân gian Việt Nam. Dân gian thường truyền tụng: “Trấn trạch chùa Nhang, trùng tang Liên Phái”,… Trong khi đó, chùa Hương – Hà Tĩnh lại ít ai biết đến, không có dấu ấn trong văn hóa Việt Nam.

Tóm lại, Tên hai chùa có phần giống nhau nhưng mỗi chùa đều có bề dày lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng, kiến trúc Phật giáo, cảnh sắc riêng, không thể gọi là bản gốc hay bản sao.

Kiến trúc chùa Hương

Tổng quan quần thể chùa Hương có nhiều công trình kiến trúc rải rác trong thung lũng suối Yến và được chia làm bốn khu chính:

Khu Hương – Thiên gồm 08 di tích: Động Hương Tích, chùa Thiên Trù, đền Trình Ngũ Nhạc, chùa Giải Oan, đền Cửa Võng, chùa Tiên Sơn, chùa Hinh Bồng, động Đại Binh.
- Đây là khu vực trung tâm, đặc biệt là chùa Thiên Trù (còn gọi là chùa Ngoài hay chùa Trò) và động Hương Tích (tức chùa Trong hay chùa Chính).
- Chùa Ngoài nằm không xa bến Trò nơi khách hành hương đi ngược suối Yến từ bến Đục vào chùa thì xuống đò ở đấy mà lên bộ.
- Tam quan chùa được cất trên ba khoảng sân rộng lát gạch. Sân thứ ba dựng tháp chuông với ba tầng mái. Đây là một công trình cổ, dáng dấp độc đáo vì lộ hai đầu hồi tam giác trên tầng cao nhất.
- Tháp chuông này nguyên thủy thuộc chùa làng Cao Mật, tỉnh Hà Đông, năm 1980 được di chuyển về chùa Hương làm tháp chuông.
- Còn chùa Trong không phải là một công trình nhân tạo mà là một động đá thiên nhiên. Ở lối xuống hang có cổng lớn, trán cổng ghi 4 chữ Hương Tích động môn.
- Qua cổng là con dốc dài, lối đi xây thành 120 bậc lát đá. Vách động có năm chữ Hán 南天第一峝 (Nam thiên đệ nhất động) khắc năm 1770, là bút tích của Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm (1739-1782). Ngoài ra động còn có một số bia và thi văn tạc trên vách đá.
Khu Thanh Hương gồm 02 di tích: chùa Thanh Sơn, động Hương Đài.
Khu Long Vân gồm 04 di tích: Chùa Long Vân, động Long Vân, động Cây Khế, hang Thánh Hóa.
Khu Tuyết Sơn gồm 04 di tích: Chùa Bảo Đài, động Ngọc Long, chùa Ngư Trì (chùa Cá), đền Trình Phú Yên.

Từ bến Đục ngược lên suối Yến, du khách sẽ đến được chùa Ngoài, hay vẫn thường được gọi là chùa Trò. Chùa Ngoài có tam quan được cất trên 3 khoảng sân vô cùng rộng lớn được lát gạch hoàn toàn, cùng với một tháp chuông 3 tầng mái được dựng ở sân thứ ba. Điểm nhấn đặc biệt nhất của khối kiến trúc này nằm ở hai đầu hồi tam giác được lộ ra ở trên tầng cao nhất, điển hình cho lối kiến trúc cổ xưa.

Cùng với nét đẹp tâm linh, chùa Hương còn thu hút khách đến thăm bằng chính cảnh vật xung quanh mình. Con suối Yến quanh năm nước chảy đôi bờ cùng dòng nước trong vắt, cùng với hoa cỏ cây cối tươi tốt 4 mùa đã khiến nơi đây trở thành điểm vãn cảnh yêu thích của nhiều người mỗi dịp về với chùa Hương. Giá vé thuyền cũng vô cùng “hạt dẻ”, chỉ 50.000 VND/người cho chuyến đò Hương Tích.

Ngồi trên con thuyền độc mộc nhỏ trôi theo dòng nước suối, mỗi mùa bạn lại được ngắm nhìn vẻ đẹp của một loài hoa khác nhau. Là màu đỏ tươi tắn, rực rỡ của hoa gạo mỗi khi hè về, chút tím nhạt mộng mơ của hoa súng mỗi dịp cuối thu hay sắc trắng tinh khôi ngập trời của hoa ban, hoa mận mỗi độ xuân về. Cũng bởi vậy mà bến đò bên con suối nhỏ lúc nào cũng tấp nập người đến thăm..

Lễ hội chùa Hương

Mỗi dịp tết đến xuân về, người dân cả nước lại nô nức hành hương về với đất Phật, tham gia lễ hội chùa Hương.

Ngày mồng sáu tháng giêng là khai hội. Lễ hội thường kéo dài đến hạ tuần tháng 3 âm lịch. Vào dịp lễ hàng triệu phật tử cùng du khách khắp bốn phương lại nô nức trẩy hội chùa Hương. Hành trình về một miền đất Phật – nơi Bồ Tát Quan Thế Âm ứng hiện tu hành.

Đỉnh cao của lễ hội là từ sau Tết Nguyên Đán đến tháng Hai âm lịch. Lễ hội chùa Hương trong phần lễ thực hiện rất đơn giản. Trước ngày mở hội một ngày, tất cả các đền, chùa, đình, miếu đều khói hương nghi ngút.
Ở trong chùa Trong có lễ dâng hương, gồm hương, hoa, đèn, nến, hoa quả và thức ăn chay. Lúc cúng có hai tăng ni mặc áo cà sa mang đồ lễ chay đàn rồi mới tiến dùng đồ lễ lên ban thờ.
Từ ngày mở hội cho đến hết hội, chỉ thỉnh thoảng mới có sư ở các chùa trên đến gõ mõ tụng kinh chừng nửa giờ tại các chùa, miếu, đền. Còn hương khói thì không bao giờ dứt.
Về phần lễ có nghiêng về “thiền”. Nhưng ở chùa ngoài lại thờ các vị sơn thần thượng đẳng với đủ màu sắc của đạo giáo.
Đền Cửa Võng là “chân long linh từ” thờ bà chúa Thượng Ngàn, là người cai quản cả vùng rừng núi xung quanh với cái tên là “tì nữ tuý Hồng” của sơn thần tối cao. Chùa Bắc Đài, chùa Tuyết Sơn, chùa Cả và đình Quân thờ ngũ hổ và tín ngưỡng cá thần.

Như vậy, phần lễ là toàn thể hệ thống tín ngưỡng gần như là cả một tổng thể tôn giáo ở Việt Nam; có sự sùng bái tự nhiên, có Đạo, có Phật và có cả Nho. Trong lễ hội có rước lễ và rước văn. Người làng dinh kiệu tới nhà ông soạn văn tế, rước bản văn ra đền để chủ tế trịnh trọng đọc, điều khiển các bô lão của làng làm lễ tế rước các vị thần làng.

Lễ hội chùa Hương là nơi hội tụ các sinh hoạt văn hóa dân tộc độc đáo như bơi thuyền, leo núi và các chiếu hát chèo, hát văn… Vào những ngày tổ chức lễ hội, chùa Hương tấp nập vào ra hàng trăm thuyền. Nét độc đáo của hội chùa Hương là thú vui ngồi thuyền vãn cảnh lạc vào non tiên cõi Phật.

Chùa Hương thờ ai?

Mỗi đền, chùa trong quần thể này sẽ có tín ngưỡng thờ cúng khác nhau, cụ thể:

Động Hương Tích thờ tượng Phật Bà Quan Âm bằng đá xanh được chạm khắc vào thời Tây Sơn Cảnh Thịnh năm thứ 2 (1793).
Đền Trình chùa Hương thờ Thần tướng Quan Tư Mã Hùng Lang, người đã góp công đánh giặc ngoại xâm phò tá vua Hùng Vương thứ VI.
Đền Cửa Võng (đền Vân Song) thờ bà Chúa rừng có danh hiệu là Thượng Ngàn Vân Hương công chúa Lê Mai Thánh Mẫu.
Chùa Thiên Trù (chùa Trò), chùa Ngoài là một thiền viện lớn, nơi cho các nhà tu hành đạo Phật, lưu giữ các tài liệu kinh, luật, luận của đạo Phật tu tập.
Các công trình khác như Chùa Bắc Đài, đình Quân, chùa Cả, chùa Tuyết Sơn thờ ngũ hổ và tín ngưỡng cá thần.

Các đời trụ trì của chùa Hương

Tổng hợp các đười trụ trị của Chùa HƯơng:

Tổ Trần Đạo Viên Quang Chân Nhân, Thượng Lâm Viện – Tăng Lục Ty Hoà thượng, Viên Giác Tôn giả
Nguyệt Đường Chân Lý Tổ Sư, Tăng Lục ty Hoà thựơng tự Như trí Gíac Tuệ tổ sư viên tịch 14/4 năm kỷ mùi 1499
Thiền Trưởng Trần huyền Đạo Thắng Chân Nhân
Thiền tăng Đạo Nhẫn Chân Nhân
Cụ Hải Dao, Phạm Đức Thắng, dòng dõi của Trần Đạo Viên Quang Chân nhân, nhận lãnh trụ trì năm 1776
Tổ Hải Viên (1764 – 1810), ngài xuất gia năm 1775, trụ trì Hương Tích từ năm 1789 – 1810
Tổ Thông Dụng Hiệu An Trụ, thích cường trực bồ tát
Maha sa môn Ngộ Tâm, tam giáo thiền sư, Trực chiến bồ tát
Maha sa môn Đồng Bạch tháp, Thông Lâm bồ tát
Maha sa môn tỳ kheo, Hương Quang tháp, Tâm Trúc – hiệu Minh Thích Hoàng thiền sư
Maha sa môn Tiên Quỳnh tháp, pháp danh Thanh hữu, Thích Minh thiền sư
Tiên kỳ tháp, maha sa môn, Minh Nhẫn Nhục thiền sư, Thích Thanh Quyết
Tiêu Quỳnh tháp, maha sa môn, Trí Thích thiền sư
Tổ Thích Thanh Tích thiền sư (1881- 1964), trụ trì giai đoạn: 1932 – 1956
Hoà thượng Thích thanh Chân (1905 – 1989), uỷ viên Hội đồng chứng minh, phó chủ tịch hội đồng trị sự TW GHPGVN, trụ trì giai đoạn: 1956 – 1985
Hoà Thượng Thích Viên Thành (1950 – 2002), tự Nguyệt Trí, Chân Tịnh Bảo Tháp, Uỷ viên thường trực HĐTS TW GHPGVN, Phó Ban giáo dục tăng ni TW GHPGVN, Phó Ban từ thiện TW GHPGVN, Trưởng ban trị sự PG tỉnh Phú Thọ, Phó ban trị sự PG Hà Tây, Trụ trì giai đoạn 1985 – 2002.
Thựơng toạ Thích Minh Hiền, (1961), Uỷ viên thường trực HĐTS TW GHPGVN, Phó Ban Văn hoá TW GHPGVN, Phó Ban trị sự thành hội Phật giáo Hà Nội (07/2017-Nay), Trụ trì giai đoạn 2002 – nay

Nên tham quan những điểm nào khi tới chùa Hương Hà Nội

Thời gian dần trôi qua, chùa Hương ngày nay không chỉ là một ngôi chùa nhỏ và một hang động mà đã trở thành một quần thể lớn gồm các chùa, đền, miếu thờ khác nhau.

Sau đây là những địa điểm tham quan hàng đầu tại Chùa Hương Hà Nội mà bạn không nên bỏ lỡ.

Bến Đục Chùa Hương

Điểm xuất phát đầu tiên của cuộc hành hương là Bến Đục. Thông thường, bạn mất hơn 2 giờ đồng hồ để đi từ Hà Nội đến Bến Đục. Trong những tháng lễ hội hàng năm, Bến Đục có hàng nghìn chiếc thuyền chèo được sử dụng để đưa đón du khách.

Đối với nhiều du khách, một giờ đi thuyền trên Suối Yến Vĩ từ Bến Đục này thực sự là điểm nhấn của chuyến đi và đã mang lại nguồn cảm hứng của khá nhiều nhà thơ nổi tiếng.

Đền Trình

Đền Trình hay còn được gọi là Đền Thượng Quan cách Bến Đục khoảng 300m, là điểm dừng chân đầu tiên của chùa Hương. Đền nằm ngay dưới chân núi Ngũ Nhạc, thờ tướng Tư Mã, người có công giúp vua Hùng bảo vệ dân tộc khỏi giặc ngoại xâm.

Ngôi đền đã bị phá hủy nghiêm trọng trong cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp vào thế kỷ 20 và được xây dựng lại vào năm 1992.

Suối Yến

Suối Yến chảy giữa hai ngọn núi, dài 3km. Tuy nhiên khi ngồi trên thuyền thảnh thơi thưởng ngoạn cảnh vật xung quanh, bạn có thể cảm thấy dòng suối là vô tận. Mặc dù có đường đi thuận lợi từ Bến Đục đến núi Hương, nhưng hầu hết mọi người chọn đi thuyền trên Suối Yến Vĩ (hay suối Yến), đây là con đường lãng mạn và phong cảnh hơn nhiều để đến chùa Hương.

Khi đi dọc theo Suối Yến, du khách sẽ được chiêm ngưỡng cảnh quan tuyệt đẹp của những cánh đồng lúa xanh ngút mắt, những ngọn núi đá vôi lởm chởm đến tận chân núi Hương. Từ trên thuyền bạn có thể dễ dàng nhìn thấy bên trái núi Phượng Hoàng và núi Đôi Chèo có hình thù trông giống như một con trăn Ấn Độ. Bên phải là núi Ngũ Nhạc với Đền Trình là nơi du khách dừng chân thắp hương cho Thần Núi.

Chùa Thiên Trù

Điểm đến đầu tiên mà bạn sẽ ghé thăm sau khi xuống thuyền là chùa Thiên Trù (bếp trời) hay còn gọi là chùa Ngoài (chùa Ngoài). Đây là một trong những địa điểm chính của toàn bộ khu phức hợp và là nơi diễn ra lễ khai mạc lễ hội.

Ngoài kiến trúc đặc biệt và giá trị tôn giáo, chùa Thiên Trù còn có ngôi Bảo tháp Viên Công – nơi an táng thiền sư Viên Quang – người khai sơn lập chùa

Cáp Treo Chùa Hương

Có hai cách để đến Hương Tích Sơn đó là mất khoảng 1 tiếng đồng hồ để leo núi hoặc di chuyển bằng cáp treo. Cáp treo sẽ đưa bạn lên đỉnh núi chỉ trong vài phút và quang cảnh nhìn từ trên cao cũng vô cùng ngoạn mục.

Bạn cũng có thể mua vé một chiều lên núi để có một chuyến đi bộ xuống núi bớt mệt mỏi hơn. Chuyến đi đến Động Hương Tích bằng cáp treo chỉ kéo dài 10 – 15 phút để đến cổng vào của hang động. Ngồi bên trong cabin, bạn có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp lãng mạn của cảnh quan bên dưới với núi rừng, chùa chiền dọc đường đi.

Động Hương Tích

Động Hương Tích được coi là điểm đến chính của các đoàn hành hương đến với quần thể chùa Hương vì nơi đây có chùa Hương, hay còn được gọi là “Chùa Trong”.

Lối vào khổng lồ của hang động cũng như chùa khiến du khách kinh ngạc vì hang trông giống như một miệng rồng đang há miệng
Trên tường ở miệng hang có khắc dòng chữ Việt cổ: “Nam Thiên Đệ Nhất Động”, có từ năm 1770. Dòng chữ này có thể tạm dịch là “Động Cực Nhất của Nam Giới”. “Thế giới phía Nam” dùng để chỉ quốc gia Việt Nam vì nằm về mặt địa lý ở phía Nam Trung Quốc.
Bước vào chùa Trong, du khách sẽ không khỏi ngạc nhiên trước nhiều bức tượng Phật, Quán Thế Âm và các vị Thần Phật khác được tạc từ đá xanh. Bức tượng ấn tượng nhất ở đây là Tượng Phật Bà Quan Âm. “Chân trái duỗi thẳng của Quan Âm và bàn chân nằm trên một bông hoa sen, chân phải uốn cong và được đỡ bởi một bông sen bằng những chiếc lá uốn lượn, tay cầm một viên ngọc trai ”.
Ngoài ra, bên trong động còn có nhiều nhũ đá và măng đá tự nhiên. Trải qua nhiều năm, một số trong số chúng đã trở nên nhẵn nhụi vì người ta tin rằng nếu được sờ và xoa vào, phép màu và những điều may mắn sẽ đến với cuộc sống của họ.

Có 2 lựa chọn để đến Động Hương Tích là leo núi hoặc đi cáp treo. Hành trình leo núi, vượt dốc kéo dài một giờ đồng hồ với hàng nghìn bậc đá có độ dốc cao, đòi hỏi thể lực rất tốt của người leo núi.

Đôi khi có một số bậc đá trơn trượt nên du khách phải cẩn thận và đi giày hoặc dép thoải mái. Tuy nhiên đó là một trải nghiệm khá đáng nhớ với phong cảnh ngoạn mục trên đường đi. Bạn có thể cảm nhận được những tán cây xanh tốt cao ngất ngưỡng xung quanh mình và đôi khi có thể bắt gặp khoảnh khắc cuộc sống hàng ngày của người nông dân địa phương.

Chùa Giải Oan

Ở trung đường giữa chùa Thiên Trù và động Hương Tích là chùa Giải Oan. Với ý nghĩa là “Ngôi chùa của sự xuất hiện”, ngôi chùa này là nơi mà người dân tin rằng các vị thần có thể thanh lọc tâm hồn, chữa khỏi đau khổ và ban phúc cho những gia đình không con.

Điểm nổi bật của ngôi chùa này là Suối Giải Oan từ chín nguồn chảy ra và Giếng Long Tuyền với làn nước trong xanh tự nhiên.

Cách di chuyển tới Chùa Hương

Có nhiều cách khác nhau để đến chùa Hương từ trung tâm Hà Nội. Bạn có thể chọn đi xe buýt công cộng, đi xe máy hoặc thuê ô tô đến đó.

Di chuyển tới Chùa Hương bằng xe buýt: Có tuyến xe buýt công cộng số 103 chạy từ Bến xe Mỹ Đình đến chùa Hương và ngược lại. Xe hoạt động từ 5h00 – 8h00 hàng ngày với tần suất 15 phút/chuyến. Về chi phí, không có sự lựa chọn rẻ hơn vì vé chỉ có 9.000đ/vé 1 chiều/người. Đây là một sự lựa chọn rất kinh tế, tuy nhiên cũng có một số bất tiện như: Mất nhiều thời gian di chuyển, phải chen chúc vào giờ cao điểm và tệ hơn là không tìm được chỗ ngồi
Di chuyển bằng xe máy: Đi xe máy là lựa chọn vô cùng tiện lợi vì bạn có thể tự do chủ động trong chuyến hành trình của mình mà không cần phải chờ đợi. Sau khi tham quan di tích chùa Hương bạn có thể ghé qua các điểm đến khác gần đó để tiết kiệm thời gian cho lịch trình.
Thuê xe riêng: Cách an toàn, nhanh chóng và thoải mái nhất để đi từ Hà Nội đến chùa Hương là thuê ô tô riêng. Nếu bạn đi theo nhóm bạn hoặc gia đình hãy lựa chọn thuê ô tô du lịch với tài xế riêng

Tuy nhiên, bạn không thể lái xe trực tiếp đến chùa Hương. Thay vào đó, bạn cần mua vé đi thuyền ở khu vực cổng vào, sau đó lên thuyền tại bến Đục và đi xuôi dọc theo Suối Yến để đến các điểm chính của chùa. Tuyến đường thủy này chừng 4km và mất từ 45 phút đến 1 tiếng để đi từ bến tàu vào chùa.

Cách di chuyển đến Chùa Hương Hà Nội

Từ Hà Nội đi chùa Hương bao nhiêu km? Bạn có thể di chuyển đến đây theo nhiều hướng khác nhau. Dưới đây, Sông Hồng Tourist sẽ đưa ra hai tuyến đường cho bạn tham khảo.

Chùa Hương cách Hà Nội bao xa?

Chùa Hương cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 55km. Đi Chùa Hương từ Hà Nội có nhiều phương tiện di chuyển để bạn lựa chọn như xe máy, ô tô, xe bus,…

Tùy theo nhu cầu sử dụng và mục đích chuyến du lịch Chùa Hương của mình bạn có thể lựa chọn loại phương tiện phù hợp nhất.

Đi qua quốc lộ 21B

Tuyến đường thứ nhất: Qua Quốc lộ 21B, khoảng 55.5 km, đi ô tô hết 1 giờ 39 phút

Từ trung tâm Hà Nội, bạn xuất phát theo hướng đường Tôn Đức Thắng về phía Cát Linh. Sau đó, bạn lần lượt rẽ vào các đường Nguyễn Lương Bằng, Tây Sơn, Thái Hà – Chùa Bộc qua cầu vượt Ngã tư Sở thì nhập vào đường Nguyễn Trãi/QL6.
Từ đây, bạn tiếp tục chạy theo đường này đến Shop Hoa Hồng Nhung thì tiếp tục rẽ vào Trần Phú/QL6. Đi được 1.8 km thì bạn rẽ trái tại Vàng bạc Ngọc Quang vào Phùng Hưng/ĐT70A sau đó đi vào Cầu Đen/Tô Hiệu.
Từ đường Tô Hiệu bạn lần lượt tiếp tục rẽ vào đường Bà Triệu, Hà Trì, Đa Sỹ, Lê Trọng Tấn Kéo Dài. Đến đây, bạn chạy xe theo hướng đường dẫn đến ĐT427B được khoảng 650 mét thì rẽ phải khoảng 4 km nữa thì rẽ trái là tới Quốc lộ 21B. Từ đường Quốc lộ này, bạn đi khoảng 19.6 km nữa thì vào ĐT76/TL76/Tỉnh lộ 76/Đường tỉnh 76.
Đến đây, bạn cứ chạy thẳng đến vòng xuyến tại Đại Đồng thì đi theo lối ra thứ 4 vào Đại Nghĩa/ĐT419.
Đi khoảng 10.7 km nữa là đến Hội Xá Hương Sơn.
Từ đây, bạn phải xuống xe để di chuyển bằng thuyền để ghé qua chùa Hương.

Đi cao tốc Hà nội – Ninh Bình

Tuyến đường thứ hai: qua ĐCT Hà Nội – Ninh Bình/ĐCT01, khoảng 65 km, đi ô tô hết 1 giờ 27 phút

Từ trung tâm Hà Nội, bạn di chuyển theo hướng Xã Đàn và Giải Phóng đến ĐCT Hà Nội – Ninh Bình/ĐCT Pháp Vân – Cầu Giẽ/ĐCT01 tại Hoàng Liệt.
Sau đó, bạn đi khoảng 37.1 km đường cao tốc này thì đi theo lối ra về hướng QL38. Qua đonạ này bạn hãy chuẩn bị tiền vì mất phí cầu đường.
Từ đây, bạn cứ chạy thẳng Quốc lộ 38 thì rẽ phải vào quôc lộ 21B. Đến đây, bạn chỉ cần đi theo chỉ dẫn như ở tuyến đường thứ nhất là tới được chùa Hương.

Kinh nghiệm đi chùa Hương 1 ngày

Kinh nghiệm đi chùa Hương 1 ngày của Đồ Thờ Hưng Vũ với lịch trình: Bến Đục – đền Trình – chùa Thiên Trù – động Hương Tích – chùa Giải Oan

Với lịch trình này, bạn sẽ tham quan được hết những ngôi chùa chính nổi tiếng nhất ở khu du lịch chùa Hương (Hương Sơn).

Bến Đục (suối Yến): là địa điểm điểm đầu tiên mà bạn dừng chân khi đến với khu di tích chùa Hương.
Đền Trình: là ngôi đền mà bạn sẽ đến tham quan sau khi xuống đò. Theo kinh nghiệm du lịch của Phượt, khi đến chùa Hương lễ Phật, bạn sẽ phải làm lễ tại đền Trình. Nghi thức làm lễ tại đền Trình được xem là cách để bạn trình diện các vị thần linh ở chùa Hương.
Chùa Thiên Trù: được mệnh danh là ngôi chùa đẹp và rộng nhất ở khu di tích Hương Sơn. Sau khi dừng chân tại bến đò, bạn sẽ được trải nghiệm cung đường 40 phút đi bộ để đến với chùa Thiên Trù.
Động Hương Tích: hay còn được biết đến với “danh hiệu” Nam Thiên Đệ Nhất Động. Để đến được động Hương Tích, bạn sẽ có hai sự lựa chọn đó là: đi bộ/ trekking hoặc di chuyển bằng cáp treo. Tùy theo tình trạng sức khỏe cũng như mong muốn mà bạn có thể chọn hình thức di chuyển cho phù hợp. Khi đứng ở độ cao 390m tại động Hương Tích, bạn sẽ có thể chiêm ngưỡng cảnh quan núi non hùng vĩ bên dưới.
Chùa Giải Oan: tọa lạc trên ngọn núi Long Tuyền và nằm cách động Hương Tích khoảng 2.5km. Với hành trình tham quan chùa Giải Oan, bạn sẽ được chiêm bái bức tượng Bồ Tát Quan Thế Âm nổi tiếng linh thiêng. Ngoài ra, tại khuôn viên chùa Giải Oan còn có một giếng cổ gắn liền với nhiều câu chuyện truyền thuyết kỳ bí.

Ngoài những địa điểm kể trên, nếu còn thời gian, bạn có thể viếng thăm các di tích như: chùa Hinh Bồng, động Đại Binh, chùa Tiên Sơn, đền Trấn Song…

Một số lưu ý khi đi du lịch chùa Hương

Để chuyến hành hương của bạn được thuận lợi nhất, dưới đây là một số lưu ý mà bạn cần biết:

Khi đến thăm chùa, hãy chú ý ăn mặc lịch sự và kín đáo để tôn trọng nơi linh thiêng.
Đi giày thể thao sẽ giúp bạn di chuyển dễ dàng hơn.
Đi vào các điện thờ của chùa, bạn nên bước vào từ cửa bên thay vì cửa chính giữa. Tránh dẫm lên bậu cửa mà nên bước qua bậu cửa.
Hạn chế thắp nhang và chỉ nên thắp 1 nén tại lư hương đặt bên ngoài.
Tránh mua hoặc sử dụng các loại thú và thịt thú rừng để làm quà, vì đó có thể là hàng cấm.
Khi đi lễ chùa, cần tránh sát sinh và không ăn mặn để tăng sự thành tâm.
Cẩn thận khi mua các loại thuốc nam bán dọc hai bên đường, và kiểm tra hạn sử dụng sản phẩm đóng hộp như bánh củ mài và bánh rau sắng.

Câu hỏi thường gặp

Một số câu hỏi thường gặp về chủ đề chùa Hương như:

Chùa Hương ở tỉnh nào?

Chùa Hương là trung tâm của cụm đình đền chùa nằm trong động Hương Tích ở hữu ngạn sông Đáy, thuộc xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Nội.

Giá cáp treo chùa Hương?

Giá cáp treo chùa Hương là một chiều 120.000 đồng/người, khứ hồi 180.000 đồng/người, với trẻ em dưới 1,1m thì một chiều là 50.000 đồng/người và khứ hồi là 120.000 đồng/người

Địa chỉ chùa Hương

Địa chỉ chùa Hương thuộc xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội.

Giờ mở cửa và giá vé tham quan chùa Hương

Chùa Hương bắt đầu đón khách từ 6:00 – 18:00 chiều. Nếu muốn tận hưởng không khí trong lành buổi sáng, bạn hãy đi xe từ Hà Nội đến bến thuyền sớm.

Giá vé tham quan chùa Hương bao gồm vé tham quan thắng cảnh là 80.000 VNĐ/khách và vé đò là 50.000 VNĐ/khách.

Cần lưu ý rằng:

Giá vé trên chỉ áp dụng cho tuyến tham quan: Đền Trình – chùa Thiên Trù – động Hương Tích (khởi hành từ bến Đục Chùa Hương).
Giá vé đò chùa Hương cho tuyến Tuyết Sơn, Long Vân là 35.000 VNĐ/khách.
Những trường hợp đặc biệt như:Thương binh hạng đặc biệt và trẻ em cao dưới 1,1m dưới 10 tuổi sẽ được miễn phí vé.

Đi chùa Hương mua gì làm quà?

Một số đặc sản chùa Hương mà bạn có thể mua để làm quà tặng người thân, bạn bè, đồng nghiệp:

Rau sắng: rau sắng thường được sử dụng để nấu canh với cá hay thịt. Tuy nhiên, giá của rau này khá đắt do khó trồng.
Mơ chùa Hương: mơ chùa Hương được trồng nhiều ở các sườn núi hay thung lũng. Loại mơ này có quả nhỏ, màu vàng hoặc có chỗ có màu đỏ hồng với một lớp lông tơ phủ bên ngoài vỏ. Mơ chùa Hương có vị chua nhẹ, có thể dùng làm thức uống giải nhiệt vào những ngày hè nóng bức.
Chè lam: chè lam là một loại bánh rất nổi tiếng và được xem là đặc sản của Hà Nội. Bánh có vị dẻo thơm và cay cay của gừng, tạo nên một món bánh có hương vị ngon khó cưỡng.
Bánh củ mài: bánh có vị ngọt dịu và thường được bày bán dưới dạng gói nhỏ, rất tiện để bạn mua mang về.

Trên đây là thông tin về Chùa Hương do Đồ Thờ Hưng Vũ đã tổng hợp và gửi tới các bạn. Hy vọng qua nội dung trên sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn khi khám phá Chùa Hương Hà Nội.

Nếu quan tâm tới các ngôi chùa để đi lễ hội thì thẽo dõi bài viết khác của chúng tôi nhé!

Có thể bạn quan tâm: