Ngôi chùa Tản Viên tọa lạc tại xã Minh Quang (huyện Ba Vì, TP. Hà Nội) – Chùa Tản Viên có tên hiệu đầy đủ là “Tản Viên Sơn Quốc Tự” là một ngôi chùa cổ có từ ngàn xưa. 

Sau đây hãy cùng Đồ Thờ Hưng Vũ tìm hiểu chi tiết về địa danh nổi tiếng này nhé!

Chùa Tản Viên – Tản Viên Sơn Quốc Tự .

Nằm giữa thiên nhiên hùng vĩ của núi Ba Vì, chùa Tản Viên là một ngôi chùa cổ mang đậm dấu ấn tâm linh và lịch sử. Không chỉ là nơi thờ Đức Thánh Tản, chùa còn thu hút du khách bởi kiến trúc cổ kính và cảnh quan thanh tịnh.

Đây là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm về chốn thiền môn bình yên giữa núi rừng Ba Vì.

Đây là một trong những ngôi chùa linh thiêng bậc nhất tại miền Bắc, là điểm đến tâm linh quan trọng, mang giá trị lịch sử, văn hóa lâu đời.

Lịch Sử Chùa Tản Viên .

Theo nhiều tài liệu lịch sử, chùa Tản Viên có niên đại từ thời nhà Lý (nửa đầu thế kỷ 11), thời kỳ Phật giáo phát triển rực rỡ tại Việt Nam.

Đây cũng là giai đoạn nhiều ngôi chùa lớn được xây dựng trên khắp cả nước để phục vụ nhu cầu tu hành và chiêm bái của nhân dân.

• Thời nhà Lý (1010 – 1225): Chùa được xây dựng với mục đích thờ cúng Đức Thánh Tản và là trung tâm truyền bá Phật pháp, giúp nhân dân hướng thiện và tu tâm dưỡng tính.
• Thời nhà Trần (1225 – 1400): Phật giáo tiếp tục phát triển mạnh mẽ, chùa được bảo tồn và tu sửa, trở thành nơi các thiền sư đến tu tập. Nhiều câu chuyện kể rằng, một số vị vua nhà Trần khi rời bỏ ngai vàng để xuất gia cũng đã đến chùa tu hành.
• Thời Lê Sơ – Lê Trung Hưng (1428 – 1789): Chùa được mở rộng quy mô, xây dựng thêm nhiều hạng mục quan trọng. Đây cũng là thời kỳ nhiều nghi lễ, lễ hội tại chùa được tổ chức thường niên, thu hút đông đảo người dân đến chiêm bái.
• Thời Nguyễn (1802 – 1945): Vua Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức đều có chỉ dụ cho trùng tu chùa để duy trì sự linh thiêng của ngôi cổ tự này. Một số văn bia và hiện vật còn lại trong chùa hiện nay có thể có niên đại từ thời kỳ này.
• Thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ (1945 – 1975): Chùa bị chiến tranh tàn phá đáng kể, nhiều công trình bị hư hại và một số tượng Phật, chuông chùa bị mất mát. Tuy nhiên, sau khi đất nước thống nhất, chùa dần được phục dựng.
• 

Hiện nay, chùa Tản Viên đã trải qua nhiều lần trùng tu, bảo tồn nhưng vẫn giữ được vẻ cổ kính và uy nghiêm.

Hàng năm, vào ngày 6 tháng Giêng âm lịch, chùa tổ chức lễ hội Đức Thánh Tản Viên Sơn, thu hút đông đảo người dân từ khắp nơi về dự. Đây là dịp để tỏ lòng thành kính với Đức Thánh Tản, cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, cuộc sống an lành.

Kiến Trúc Chùa Tản Viên

Với mô hình kiến trúc theo kiểu “Nội Công Ngoại Quốc”; có Tả Vu, Hữu Vu, Tiền Phật, Hậu Tổ, cuối Tăng Đường… và khu Nội Viện, vừa đáp ứng nhu cầu tu học, vừa đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng tâm linh, chắc chắn ngôi chùa sẽ trở thành một “Đại Danh Thắng” không chỉ ở trong nước mà còn mang tầm cỡ Quốc Tế trong tương lai.

Ngôi Chính Điện với lối kiến trúc “Cổ – Kim kết hợp”, diện tích khoảng 500m2, được thiết kế theo kiểu 3 cổ chồng diêm mười hai mái.

Tôn tượng được thờ trong Chính điện gồm có ba pho: Pho đức Thế Tôn cao 7,78 mét; Là tôn tượng bằng gỗ mít lớn nhất  khu vực Đông Nam Á hiện nay. Còn lại hai bên Tả – Hữu là hai pho Văn Thù và Phổ Hiền Bồ Tát cao 3,5 mét đã tạo nên  cho ngôi chùa vẻ uy nghiêm và tráng lệ.

Hai bên tả hữu phía trước chùa là Tháp Chuông và Tháp Trống. Đối diện trước chính điện là Động Quan Âm thiên tạo.    Tương truyền nơi đây chính là nơi mà Bồ Tát Quan Âm đã tu hành và truyền đạo cho Tam vị tối linh thần Tản Viên Sơn    Thánh.

Bên tả Chính điện là dãy nhà khách, với lối kiến trúc 2 tầng(tầng trệt là nhà để xe),tổng diện tích khoảng 400m2; Bên hữu    Chính điện là dãy Tăng đường với lối kiến trúc 1 tầng mái ngói – khoảng 250m2.

Phía sau Chính điện là biển non bộ với hình “Thần Kim Quy Hai Đầu Bái Phật Cầu Kinh”, một kiệt tác thiên nhiên có một    không hai của trời Nam.

Phía trên Thần Kim Quy là Nhà thờ Tổ, Tịnh Thất, Trai Đường, Nhà Trù, Vường Lâm Tỳ Ni, Tuyết Sơn Khổ Hạnh Lâm, Vườn Lộc Uyển, Rừng Sa La Song Thọ…tổng diện tích khoảng 1.000m2.

Chùa Tản Viên – nơi thờ đức thánh tản viên .

Chùa Tản Viên không chỉ là một ngôi cổ tự linh thiêng mà còn gắn liền với truyền thuyết về Đức Thánh Tản Viên. Theo truyền thuyết, Đức Thánh Tản chính là Sơn Tinh, người đã chiến thắng Thủy Tinh trong cuộc chiến giành công chúa Mị Nương.

Cuộc chiến này không chỉ thể hiện sự đối đầu giữa núi và nước mà còn phản ánh khát vọng chế ngự thiên nhiên của người Việt cổ.

Sau khi chiến thắng Thủy Tinh, Sơn Tinh trở thành vị thần cai quản núi Ba Vì, được nhân dân suy tôn là Đức Thánh Tản Viên Sơn, vị thần mang đến sự bình yên, trù phú cho vùng đất này.

Ngài được cho là có phép thuật phi thường, giúp nhân dân trị thủy, bảo vệ mùa màng và che chở cho những người lương thiện.

Chùa Tản Viên nằm ở độ cao khoảng 600m so với mực nước biển, giữa khung cảnh núi rừng hoang sơ của Ba Vì. Ngôi chùa mang phong cách kiến trúc chùa cổ miền Bắc, kết hợp hài hòa giữa yếu tố tâm linh và thiên nhiên.

Các công trình trong chùa được bố trí theo trục dọc, tuân theo nguyên tắc truyền thống của Phật giáo Việt Nam.

Cổng Tam Quan của chùa Tản Viên được xây dựng theo kiến trúc truyền thống với ba lối đi tượng trưng cho Tam Giải Thoát Môn. Cổng được xây dựng bằng gỗ, chạm khắc tinh xảo, kết hợp mái ngói rêu phong và các cột trụ uy nghi.

Khi bước qua cổng Tam Quan, du khách sẽ có cảm giác như bước vào một không gian thanh tịnh, tách biệt với thế giới bên ngoài .

Chính điện có kiến trúc bề thế với mái ngói cong vút, các cột gỗ lớn được chạm trổ tinh xảo với hình ảnh rồng, phượng, hoa sen, mang đậm dấu ấn của kiến trúc Phật giáo thời Lý – Trần.

Nội thất bên trong chính điện được bài trí trang nghiêm, với các bức tượng Phật lớn được dát vàng, cùng nhiều câu đối, hoành phi cổ kính.

Một trong những điểm đặc biệt nhất của chùa Tản Viên chính là giếng Long Tỉnh Tuyền – một giếng nước cổ có nguồn gốc từ xa xưa, được cho là có mạch nước ngầm tinh khiết, quanh năm không bao giờ cạn.

Theo truyền thuyết, đây là giếng nước gắn liền với Đức Thánh Tản Viên, có năng lượng linh thiêng, giúp thanh lọc tâm hồn, mang lại sức khỏe và may mắn.