Sơn son thếp vàng là gì? Cách làm và quy trình chi tiết nhất

Sơn son thếp vàng là một trong những kỹ thuật được sử dụng phổ biến được áp dụng cho đồ thờ – tượng phật. Mà nói đến điêu khắc đồ thờ- tượng phật  người ta thường nghĩ ngay đến làng nghề Sơn Đồng nổi tiếng bởi các sản phẩm chạm khắc.

Nhưng ít ai biết rằng, ngoài chạm khắc, còn có một nghề vô cùng đặc biệt với nhiệm vụ “trang điểm” và thổi hồn cho những pho tượng Phật. Đó là nghề sơn son thếp vàng truyền thống

Cùng với kỹ thuật đục, tạc, chạm, khắc thì thếp vàng là một trong những khâu quan trọng để tạo nên một sản phẩm hoàn chỉnh. Không chỉ làm bật lên vẻ đẹp, đây còn là khâu cuối cùng với vai trò lưu giữ độ bền của món đồ theo thời gian.

Nghe tưởng đơn giản nhưng cách sơn son thếp vàng chính là bước khó khăn nhất, bởi nó đòi hỏi người nghệ nhân phải có kỹ thuật cao và phải thấy được sự thiêng liêng cao quý của nghề thì mới làm được

Vậy quy trình thực hiện kỹ thuật này thế nào? Cần lưu ý gì? Cùng theo dõi qua nội dung dưới đây của Đồ Thờ Hưng Vũ nhé!

Sơn son thếp vàng là gì?

Sơn son thếp vàng là thuật ngữ đã có từ rất lâu và là một nghề đã có cách đây hơn 10 thế kỷ, chủ yếu ở miền Bắc nước ta. Trong tín ngưỡng tâm linh của người Việt, thếp vàng là nét văn hóa ấn tượng và cao cấp nhất trong việc chế tác các sản phẩm tâm linh.

Các sản phẩm thếp vàng thường có giá rất cao và nằm trong phân khúc sản phẩm cao cấp.

Thực tế sơn son – thếp vàng là công việc khác nhau và cách thức thực hiện khác nhau.

Sơn son là gì?

Sơn son là loại sơn được trích xuất ra từ nhựa cây sơn trên rừng (là đặc sản của nước ta). Loại cây này có ở khắp nơi trên đất nước Việt Nam, có thể là sơn tự nhiên hoặc sơn nuôi trồng để thu hoạch.

Trồng cây sơn thường mất rất nhiều thời gain, thông thường sẽ kéo dài ít nhất là 3 năm từ khi gieo hạt tới lúc lấy được nhựa. Sau khi lấy nhựa từ cây sơn thì phần sơn sống này được để nghỉ nguyên 3-4 tháng cho đứng sơn, sơn lắng xuống tạo ra nhiều lớp khác nhau.

Những lớp sơn này được sử dụng với mục đích khác nhau, lớp lỏng trên cùng có màu nâu hay còn được gọi là sơn mặt dầu là lớp sơn tốt nhất dùng để sơn son cho đồ gỗ nội thất.

Tuy nhiên, hiện nay sơn từ cây sơn rất hiếm và có giá thành cao, tùy vào mục đích và nhu cầu thì người ta có thể lựa chọn giữa sơn tự nhiên và sơn công nghiệp.

Quy trình sơn son gồm 3 bước, là gắn sơn, sơn lót và cuối cùng là sơn phủ. Khâu sơn son đặc biệt quan trọng và phúc tạp hơn nhiều so với khâu thếp vàng. Vì vậy, người thợ sơn cần có tay nghề cao, kinh nghiệm dày dặn và có tính cẩn thận.

Sơn cầm là gì?

Sơn cầm được quét lên bề mặt đồ thờ sau khi đã được phủ một lớp sơn lót. Lớp sơn cầm sẽ giúp cho lớp vàng thếp bám chắc vào bề mặt và không bị bong tróc.

Sơn cầm khi thếp vàng đồ thờ là một loại sơn được sử dụng để tạo độ bám dính cho lớp vàng thếp. Sơn cầm được làm từ nhựa của cây sơn, sau khi đã được chưng cất và pha trộn với các nguyên liệu khác như bột điệp, bột đá,… Sơn cầm có màu trắng đục, độ sánh cao và khả năng bám dính tốt.

Sơn cầm là một công đoạn quan trọng trong quy trình thếp vàng đồ thờ. Lớp sơn cầm tốt sẽ giúp cho đồ thờ có độ bền cao và vẻ đẹp sang trọng.

Thếp vàng là gì?

Thếp vàng là qua trình thực hiện trang trí dán lớp vàng lá, vàng quỳ được dát thật mỏng lên về mặt các vật dụng bằng gỗ, đá, đồng,…

Khi dát vàng, để tạo được màu vàng tự nhiên, có ánh kim bắt mắt và sang trọng. Khi vàng được thếp lên lớp sơn ta truyền thống thì sẽ cho ra màu sắc thay đổi theo từng độ “chín” của sơn.

Quy trình thếp vàng bao gồm: hom, bó, làm vóc. Dùng bột đá trộn sơn để dịt kín các vết rạn nứt của tấm gỗ mộc. Thao tác này nhằm bảo vệ tấm vóc không thể thấm nước, không bị mối mọt, không phụ thuộc môi trường làm gỗ co ngót.

Sau đó dùng sơn phủ lót ba lớp nước, đánh nhẵn rồi sơn phủ. Cuối cùng là dát vàng quỳ, bạc quỳ lên lớp sơn phủ khi còn ướt. Phương pháp bảo quản đồ thờ sơn son thếp vàng cũng cần rất cẩn thận. Thường thì người dùng sử dụng khăn khô hay cây phất trần lau thật chăm chút, nhẹ nhàng để không làm mòn thếp.

Ý nghĩa của việc sơn son thếp vàng

Sơn son thếp vàng mang giá trị tạo hình của đồ vật, mà quan trọng là tính giá trị về mặt tinh thần. Bởi vậy mới có nghề sơn son thếp vàng, không chỉ thếp vàng một lần mà có thể làm lại nhiều lần, giúp cho những bức tượng, hoặc đồ vật được “sống” lại qua nhiều thế hệ và càng ngày càng có giá trị.

Vật được chọn để thếp vàng chắc chắn phải được tin tưởng, có ý nghĩa và được coi trọng do đó mới được biến thành vật có giá trị lớn, phổ biến thường thấy nhất là thếp vàng tượng Phật, thếp vàng đồ thờ cúng.

Màu sắc được chọn là vàng không chỉ bởi vàng là chất liệu cao quý làm tôn lên nhiều lần giá trị của sản phẩm mà còn bởi những ý nghĩa sau:

• Màu vàng gắn với sự cao quý và sang trọng.
• Màu vàng là màu của nhà Phật, gắn liền với sự giải thoát.

Có thể nói rằng thếp vàng là nét văn hóa gắn liền với nền nông nghiệp lúa nước của Việt Nam. Bởi có phần mang màu sắc nâu trầm, có chỗ lại ánh lên màu vàng kim quyền lực, sang trọng.

Thể hiện cho mong muốn và khát vọng về cuộc sống ấm êm, no đủ mà vẫn rất gần gũi, gắn bó mật thiết với không gian văn hóa tâm linh. Thếp vàng tuy sáng mà không chói, tuy sang trọng mà không quá hào nhoáng, và có chiều sâu.

Cách sơn son thếp vàng

Để cho các bạn dễ hình dung toàn bộ quy trình sơn son thếp vàng thì Đồ Thờ Hưng Vũ sẽ tổng hợp tổng quan và chi tiết từng bước như sau:

Cách sơn son thếp vàng tổng quan như sau:

• Bước 1: Lựa chọn mẫu sản phẩm tiến hành sơn son thếp vàng
• Bước 2: Chọn sơn phủ lên sản phẩm (sơn ta, sơn công nghiệp,…)
• Bước 3: Tiến hành sơn (gắn sơn, sơn lót, sơn phủ,…)
• Bước 4: Khi sơn xong ta thực hiện thếp vàng bên ngoài sản phẩm
• Bước 5: Vệ sinh và hoàn thiện để màu phù hợp nhất cho sản phẩm

Cách làm sơn son thếp vàng chi tiết

Sau đây chúng tôi sẽ giới thiệu cho những bạn đọc quan tâm tới quy trình sơn son – thếp vàng chi tiết cho từng công đoạn

Quy trình thếp vàng thành hay bại sẽ quyết định yếu tố thẩm mỹ của sản phẩm. Do đó, việc sơn thếp không chỉ đòi hỏi kinh nghiệm mà còn cần cả công cụ và nguyên liệu tốt.

Quy trình thếp vàng lần lượt trải qua 3 bước là hom, cầm và thếp.

Quy trình sơn son

Quy trình sơn son thông thường mà nghệ nhân phải thực hiện như sau:

• Bước 1: Xử lý phần thô của pho tượng
• Bước 2: Phủ lên tượng lớp sơn dày để ngăn chặn sự nứt gẫy của gỗ, lớp sơn này được gọi là hom.
• Bước 3: Tiến hành hom từ 1 đến 3 nước sơn cho tới đi đạt yêu cầu, sau đó tiến hành mài và lót thêm 5 đến 10 nước sơn cuối.
• Bước 4: Chờ tới khi tượng đạt yêu cầu. Thời gian sơn lớp sơn đầu tiên đến khi hoàn thiện lớp cuối cùng sẽ mất khoảng 15 ngày.
• Bước 5: Trước khi mang đi thếp vàng, sản phẩm còn được phết một lớp sơn cầm để khóa.

Lưu ý:

• Thứ nhất, loại sơn dùng để hom phải là sơn ta được cắt từ cây.
• Quá trình hom một sản phẩm cũng khá phức tạp và mất nhiều thời gian với những yêu cầu nghiêm ngặt.
• Tùy theo mùa và tình hình thời tiết mà thời gian khô của các lớp sơn có sự khác nhau.

Quy trình thếp vàng

Nếu như các khâu hom và cầm khá phức tạp thì phết vàng lại là công đoạn vô cùng thú vị.

• Bước 1:  Để dát vàng lên những pho tượng, người thợ phải có lá quỳ – loại lá đặc biệt được làm từ giấy dó, quét lên một loại mực làm từ nhựa thông, mùn cưa, hồ và keo da trâu.
• Bước 2: Nấu chảy vàng. Vàng sau khi được nấu chảy, đổ khuôn thành phiến mỏng sẽ được cho vào giữa lá quỳ đánh dẹt để thành lá vàng mỏng hơn nữa.  Một chỉ vàng trung bình dập thành một nghìn tờ giấy, nếu đem trải ra sẽ có diện tích hơn 1m2.
• Bước 3: Lá vàng sau khi đập dập, gỡ và cắt nhỏ được xếp xen kẽ vào giữa lá quỳ.
• Bước 4: Nhiệm vụ của người thợ là phải cầm lá quỳ sao cho lá vàng dính vào giấy, sau đó dán lên sản phẩm nhưng không được dí tay.
• Bước 5: Cuối cùng, nghệ nhân dậm vàng (hay lau vàng) một cách tỉ mỉ để sản phẩm không bị rạn và mất đi độ bóng.

Như vậy là bạn đã có thể tiến hành xong quy trình sơn son thếp vàng cho sản phẩm của mình. Về kỹ thuật sơn son thếp vàng cần yêu cầu nghệ nhân có tay nghề cao và cực kỳ tỉ mỉ để sản phẩm đạt được chất lượng cao nhất

Địa chỉ sơn son thếp vàng uy tín

Đồ Thờ Hưng Vũ hiện là địa chỉ sơn son thếp vàng tượng phật, đồ thờ cúng, hoành phi, câu đối,… uy tín chất lượng cao hiện nay.

Chúng tôi là nơi cung cấp dịch vụ và thiết kế – sản xuất các sản phẩm đồ thờ – mỹ nghệ với giá thành tốt nhất.

Ngoài ra, khi khách hàng đến với Đồ Thờ Hưng Vũ sẽ được đảm bảo:

• Chính sách bảo hành uy tín .
• Chất lượng gỗ đúng chủng loại 100%; gỗ đã được qua xử lý chống mối mọt cong vênh
• Chất lượng sản phẩm: Trong ngoài như nhau
• Phần sơn son thếp bạc được bảo hành 10 năm
• Sơn Pu, vesni bảo hành 5 năm
• Tuổi Thọ: Dùng càng lâu năm càng có giá trị theo đồ cổ
• Chạm khắc tinh xảo.
• Thời gian đúng hẹn.
• Hỗ trợ vận chuyển bán kính 30km.
• Uy tín làm nên thương hiệu

Trên đây là thông tin về sơn son thếp vàng mà Đồ Thờ Hưng Vũ đã tổng hợp. Hy vọng qua nội dung trên các bạn đã hiểu rõ cách sơn son thếp vàng trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ

Nếu còn bất kỳ nhu cầu hay thắc mắc nào hãy liên hệ cho chúng tôi để được hỗ trợ sớm nhất nhé!

Thông tin liên hệ

Đồ Thờ Hưng Vũ

Địa chỉ: 36 Xóm Ngã Tư – Xã Sơn Đồng – Huyện Hoài Đức – Tp. Hà Nội

Hotline – Zalo: 0908.867.888

Số điện thoại: 0907.200.988